W Krakowie wytwarzanych jest rocznie około 319 000 ton odpadów komunalnych. Znaczy to, że każdy mieszkaniec Krakowa w ciągu roku produkuje około 280 kg odpadów. Obecnie 3% z nich jest selektywnie zbierane, 7% kompostowane, a 90% nadal składowane.
Odpady towarzyszą nam na co dzień. Praktycznie każdy użytkowany produkt, prędzej czy później, staje się w końcu odpadem. Problem zagospodarowania odpadów jest o tyle poważny, że niedługo zabraknie miejsca na ich składowanie, a masa produkowanych odpadów systematycznie wzrasta.
W celu podniesienia świadomości oraz wiedzy na temat właściwego gospodarowania odpadami przez mieszkańców, a także popularyzacji postaw proekologicznych, Krakowski Zarząd Komunalny przygotował serwis internetowy (www.ekocentrum.krakow.pl), poświęcony gospodarce odpadami oraz działaniom na rzecz ochrony środowiska naturalnego.
W serwisie znajdziecie Państwo informacje na temat systemu gospodarki odpadami, który realizowany jest na podstawie przyjętej uchwały Rady Miasta Krakowa nr 737/2005 z 13.04.2005 r.
Ponadto poznacie Państwo m.in. szczegółową mapę miejsc, w których można zostawić posegregowane odpady, sprzęt elektryczny i elektroniczny, a także baterie. Przedstawimy sposoby właściwego postępowania ze śmieciami i informacje na temat poszczególnych elementów systemu gospodarki odpadami w tym nowoczesnych elementów planowanych do budowy takich jak centra recyclingu oraz Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów.
Serwis oferuje również giełdę wymiany używanych rzeczy, na której można zamieszczać bezpłatne ogłoszenia.
Uruchomiona została także bezpłatna infolinia Ekocentrum (0-800 11 22 11), gdzie pracownicy Krakowskiego Zarządu Komunalnego odpowiadają na Państwa pytania w zakresie gospodarki odpadami oraz utrzymania czystości i zieleni w mieście.
Dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej dla spalarni odpadów.
Planowany do budowy krakowski Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów został umieszczony na zweryfikowanej liście projektów indywidualnych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 (1.02.2008 r.). Oznacza to że na realizację spalarni odpadów w Krakowie zarezerwowano kwotę w wysokości 296,5 mln PLN, co stanowi około 54 % wartości całej inwestycji. W chwili obecnej w trakcie aktualizacji jest studium wykonalności, które będzie jednym z ważniejszych elementów wniosku aplikacyjnego o środki unijne. W roku bieżącym zaplanowano także opracowanie raportu oddziaływania inwestycji na środowisko oraz uzyskanie decyzji formalno-prawych, a także rozpoczęcie opracowywania dokumentacji projektowej.
Co to jest Centrum Recyclingu ?
Centrum Recyclingu to nowoczesny punkt do bezpłatnego odbioru surowców wtórnych.
W celu chronienia środowiska naturalnego, poprawy estetyki miasta, zapewniania skutecznej formy odbioru odpadów nadających się do ponownego przetworzenia oraz dla wygody mieszkańców miasto Kraków zaplanowało budowę 7 do 9 Centrów Recyclingu zwanych inaczej Zbiorczymi Punktami Gromadzenia Odpadów.
Centrum Recyclingu to:
-Nie wysypisko, ani stacja przeładunkowa!
- Nowoczesny obiekt gospodarki odpadami;
- Bezpłatny odbiór odpadów od mieszkańców;
- Sprawdzone rozwiązanie w krajach szczególnie dbających o ochronę środowiska, jak: Norwegia, Dania, Szwecja, Francja;
- Nowatorskie rozwiązania architektoniczne;
- Gwarancja właściwego dalszego zagospodarowania odpadów;
- Odpowiedź na bolączki nieefektywnej gospodarki odpadami;
- Skuteczna forma ochrony środowiska naturalnego, poprzez przechwycenie i unieszkodliwienie odpadów powodujących ogromne szkody w środowisku.
Rodzaje odpadów przyjmowanych
w Centrum Recyclingu:
- Odpady wielkogabarytowe (np. meble, wanna);
- Sprzęt AGD i RTV - zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne,
- Surowce wtórne nie mieszczące się w „dzwonach”,
- Odpady, których nie wolno składować - zużyte opony, świetlówki, gaśnice, puszki po farbach i aerozolach, baterie, oleje, akumulatory itp.;
- Odpady z remontów - gruz, ziemia, cegła, beton;
- Odpady zielone z pielęgnacji terenów zielonych (jeśli mieszkańcy zgłoszą takie apotrzebowanie);
- Drewno zmieszane i impregnowane.
Zgodnie z założeniami „Gminnego Planu Gospodarki Odpadami” na terenie Miasta Krakowa ma powstać od 7 do 9 Centrów Recyclingu (Zbiorczych Punktów Gromadzenia Odpadów). Plan ten został przyjęty uchwałą Rady Miasta Krakowa z dnia 13 kwietnia 2005 r. i stanowi akt prawa lokalnego. Plan wytycza kierunki rozwoju gospodarki komunalnej
i zarazem stanowi element Programu Ochrony Środowiska dla Miasta Krakowa.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie gospodarowania odpadami mieszkańcy nie powinni wyrzucać odpadów problemowych (np. sprzętu elektronicznego
i elektrycznego, odpadów niebezpiecznych typu baterie, świetlówki, opony, termometry itp.). Aby umożliwić mieszkańcom właściwe odbieranie wyżej wymienionych odpadów oraz umożliwić selektywną zbiórkę odpadów w szerszym zakresie, Miasto Kraków stworzyło plan budowy sieci Centrów Recyclingu.
System zbiórki selektywnej poza surowcami wtórnymi powinien obejmować również inne frakcje odpadów problemowych, które nie powinny się znaleźć w pojemnikach na odpady. Zbiórka selektywna prowadzona za pomocą pojemników do segregacji (tzw. „dzwonów”) jest niewystarczająca dlatego konieczne są działania zmierzające do zwiększenia ilości frakcji odpadów zbieranych od mieszkańców. Temu celu mają służyć Centra Recyclingu (CR). Zgodnie z założeniami będą to punkty z których bezpłatnie będą mogli korzystać mieszkańcy miasta. Teren CR będzie ogrodzony i zamknięty. Zostanie zapewniona całodniowa obsługa punktów (pracownicy CR będą pilnować porządku na terenie punktów, pomagać w właściwym selekcjonowaniu odpadów, doradzać).
O potrzebie stworzenia przedmiotowych punktów świadczy chociażby ilość dzikich wysypisk śmieci na terenie Miasta. W roku 2006 na terenie Krakowa zlikwidowano 1031 nielegalnych wysypisk śmieci (w tym 938 wysypisk o łącznej objętości 6330 m3 oraz 93 wysypiska o łącznej masie 5616 t). Tylko w okresie od stycznia do kwietnia br. na terenie Dzielnic: IV, V, VI, VII zlikwidowano 149 szt. dzikich wysypisk o łącznej objętości 1900 m3. Nielegalnie wyrzucane do rowów i lasów odpady stwarzają bardzo duże zagrożenie dla środowiska naturalnego i psują estetykę Miasta. Z kolei CR są nowoczesnymi obiektami systemu gospodarowania odpadami i umożliwią bezpieczny i kontrolowany odbiór odpadów, a także właściwe ich zagospodarowanie bądź unieszkodliwienie. Za koniecznością budowy CR przemawia również znaczna ilość zapytań mieszkańców dotyczących problemów ze znalezieniem miejsc w Mieście, gdzie nieodpłatnie mogliby zostawić swoje zużyte urządzenia RTV i AGD, ziemię, gruz z remontów mieszkań.
Punkty CR zostaną tak zaprojektowane, aby nie szkodzić środowisku naturalnemu. Zostanie wybudowane szczelne podłoże oraz własny zamknięty system kanalizacji, co zabezpieczy przed możliwością migracji wód z terenu CR do gleby. Teren CR zostanie nie tylko ogrodzony ale także zostanie zapewniona strefa ochronna (strefa zieleni oraz ekrany akustyczne), która zabezpieczy przed oddziaływaniem punktu na otoczenie. Przewiduje się także możliwość zadaszenia punktów. Odpady będą przechowywane zgodnie
z obowiązującymi normami i przepisami, ponadto personel obsługujący CR będzie posiadał specjalistyczną wiedzę w zakresie składowania i zabezpieczania odpadów.
Zasada działania planowanych Centrów Recyclingu jest następująca: mieszkańcy Miasta Krakowa mogą bezpłatnie przywieźć odpady, które następnie pozostawiają
w specjalnych pojemnikach na terenie punktów. Osoba pozostawiająca odpady jest zobowiązana do umieszczenia tychże odpadów w wyznaczonych kontenerach. Odpady pozostawiane na terenie CR będą podzielone na frakcje, czyli różne rodzaje odpadów. Łącznie przewiduje się odbieranie do 20 różnych frakcji odpadów w zależności od potrzeb mieszkańców w danej lokalizacji. Punkty zostaną tak wybudowane aby korzystanie z nich było łatwe i intuicyjne. Teren CR zostanie podzielony na dwa poziomy, na niższym zostaną umieszczone kontenery na odpady. Z poziomu wyższego użytkownicy będą mogli wyrzucać posegregowane odpady do leżących poniżej pojemników. Dzięki specjalnym oznaczeniom, informacjom, regulaminowi oraz pomocy ze strony obsługi pracującej w CR, użytkownicy szybko nauczą się korzystać z wybudowanej infrastruktury. Przepustowość każdego
z Centrów Recyclingu wynikać będzie wyłącznie z potrzeb lokalnych mieszkańców. Planowana ilość CR, czyli 7 do 9 punktów oraz ich odpowiednie rozmieszczenie pozwoli zapewnić, że z danego punktu będą korzystać tylko okoliczni mieszkańcy, co przyczyni się do zminimalizowania ruchu kołowego.
Projekt budowy CR, będący częścią zintegrowanego systemu zarządzania odpadami, przyczyni się do realizacji kilku unijnych dyrektyw w kwestii zarządzania odpadami.
Unijna dyrektywa o składowaniu
Centra Recyclingu pozwolą zredukować liczbę składowanych odpadów, włączając w to takie, które ulegają biodegradacji (drewno, papier, odpady zielone, itp.) oraz takie których nie wolno składować z powodu zawartych w nich niebezpiecznych składników.
Unijna dyrektywa o opakowaniach
Centra recyclingu będą dobrym forum promocji recyklingu opakowań tekturowych, plastikowych, wielkich palet wykonanych z drewna lub tworzyw sztucznych,
a także wszystkich innych opakowań, które można przetworzyć ponownie. Istnieje możliwość aby producenci zamieszczali na ten temat odpowiednie informacje na opakowaniach.
Unijna dyrektywa o sprzęcie elektronicznym oraz elektrycznym
W Polsce dużo mówi się o odpowiedzialności producenta za sprzęt elektroniczny
i elektryczny. Jedyna możliwość jest jednak taka, że obywatel może oddać do sklepu zużyte sprzęty tylko wtedy jeśli jednocześnie kupuje tam produkt tego samego rodzaju. Władze gminne powinny dostarczać rozwiązania po to, aby uniknąć niepożądanego składowania sprzętu elektrycznego i elektronicznego albo ich spalania w przyszłości.
Centra Recyclingu będą promować pomysł segregowania odpadów
i mogą pokazać, że zużyte przedmioty i opakowania mogą posłużyć jako surowce do wytwarzania nowych produktów.
Projekt będzie wzorowany na sprawdzonych, dobrych i działających rozwiązaniach z europy zachodniej (Norwegia, Francja). Należy podkreślić fakt, iż CR powstają w celu polepszenia
i podniesienia wygody życia Mieszkańców Krakowa oraz w trosce o poprawę stanu środowiska naturalnego oraz estetyki Miasta.
Niepokojącym jest fakt ślepego oporu mieszkańców przed nowoczesną infrastrukturą systemu gospodarowania odpadami oraz ukryte przyzwolenie społeczne na zaśmiecanie najbliższego otoczenia.