KONTRAKT SOCJALNY I RÓWNOWAŻNE FORMY PRACY
Kontrakt socjalny (KS) to pisemna umowa zawarta w obecności pracownika socjalnego z osobą ubiegającą się o pomoc, określająca uprawnienia i zobowiązania stron umowy, w ramach wspólnie podejmowanych działań zmierzających do przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej osoby lub rodziny. Celem tego dokumentu jest dokładne określenie sposobu współdziałania. Znajdują się w nim m.in. spisane działania, jakie ma podjąć ta osoba w celu poprawienia swojej sytuacji, dokładny plan realizacji i spodziewane efekty tych działań. Kontrakt zakłada również sporządzenie oceny realizacji założeń i efektów współpracy.
Niewywiązywanie się z umowy pociąga za sobą konsekwencje, które również zawarte są w spisywanym dokumencie. Podstawą prawną realizacji kontraktu socjalnego jest art. 108 ustawy o pomocy społecznej.
Niekiedy podpisanie kontraktu jest obowiązkowe, np. w sytuacji kiedy dana osoba chce skorzystać z pomocy klubu integracji społecznej (KIS) lub uczestniczyć w projekcie systemowym realizowanym przez ośrodek pomocy społecznej.
W przypadku określonych grup odbiorców zamiast kontraktu socjalnego można zamiennie stosować narzędzie będące jego odmianą, np.:
- w przypadku osób opuszczających rodziny zastępcze oraz placówki dla dzieci i młodzieży - indywidualny program usamodzielnienia (IPU),
- w przypadku osób bezrobotnych - indywidualny program zatrudnienia socjalnego (IPZS),
- w przypadku osób bezdomnych - indywidualny program wychodzenia z bezdomności.
Kontrakt socjalny i jego odmiany przewiduje wzajemne zobowiązania stron. W ramach projektu „Pora na aktywność" klienci mają możliwość skorzystania z:
• instrumentów aktywnej integracji,
• działań o charakterze środowiskowym,
• zasiłków i pomocy w naturze,
• pracy socjalnej,
• prac społecznie użytecznych.