Dla wielu osób z niepełnosprawnością dotarcie na rehabilitację i do specjalisty jest sprawą

jakości życia, zdrowia i utrzymania sprawności, zatem należy zadbać by świadczenia te były

realizowane na bieżąco.

Dlatego też osoby posiadające orzeczenie:

1. o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2. o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji

mają prawo do:

• korzystanie poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz zaopatrywanie się w aptece bez kolejki,
• korzystanie z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania,
• wyrobów medycznych bez uwzględnienia okresów użytkowania.

Korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością daje prawo m.in. do:

1. świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej - lekarza, pielęgniarki, położnej,
2. świadczeń w szpitalach,
3. świadczeń ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (specjaliści przyjmujący w przychodniach),
4. świadczeń rehabilitacji leczniczej (zgodnie ze wskazaniami medycznymi, bez limitu).

Korzystanie „poza kolejnością” oznacza, że, świadczenia ambulatoryjnej opieki

specjalistycznej i świadczenia szpitalne powinny być udzielone w dniu zgłoszenia, a jeśli nie jest

to możliwe, powinno ono zostać zrealizowane w innym terminie, poza kolejnością wynikającą

z prowadzonej listy oczekujących. W przypadku świadczeń ambulatoryjnej opieki zdrowotnej

świadczenie powinno zostać udzielone nie później, niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia.

Do skorzystania z powyższych uprawnień wymagane są następujące dokumenty:

1. orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo
2. orzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Orzeczenia powyższe wydawane są przez:

1. powiatowe/miejskie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności;
2. wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności.

Za równorzędne z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności uznaje się:

1. orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidów wydane przed 1 stycznia 1998 r. przez Komisje Lekarskie ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia;
2. orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji wydane przez lekarza orzecznika ZUS;
3. orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji wydane przez lekarza orzecznika ZUS;
4. orzeczenie o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, pod warunkiem uzyskania przez daną osobę prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, wydane przez
5. KRUS przed 1 stycznia 1998 r.;
6. orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidztwa wydane przez komisje lekarskie podległe MON lub MSWiA, przed 1 stycznia 1998 r., na podstawie odrębnych przepisów dotyczących niezdolności do służby.*

Legitymacje:

Osoby chcące korzystać z uprawnień muszą okazać legitymację pozwalającą jednoznacznie stwierdzić, że niepełnosprawność dotyczy stopnia znacznego albo została orzeczona łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Legitymacje wydane w różnym czasie nie zawsze zawierają określenie będące podstawą

do korzystania z omawianych uprawnień, lub też zawierają, ale nie jest możliwe

ich odczytanie z uwagi na zakodowanie pod postacią kodu QR.

Jeżeli legitymacja nie jest wystarczająca do zweryfikowania stopnia niepełnosprawności lub wskazań, należy okazać orzeczenie. Należy zwrócić też uwagę na termin ważności legitymacji.