- Kraków jest jedynym miastem w Polsce, które zmodernizowało wszystkie elementy infrastruktury oświetleniowej. Warto podkreślić, że gigantyczne przedsięwzięcie udało się zamknąć w ciągu roku począwszy od zdobycia wszystkich zgód i pozwoleń, a skończywszy na pracach, które prowadzone były w mieście – mówi Michał Strójwąs z Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu.

 

Modernizacja odbyła się w ramach programu „SOWA- Energooszczędne oświetlenie uliczne", w którym można było zdobyć dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W sumie budżet dla wszystkich beneficjentów wyniósł 386 ml zł. Krakowski program był największy i jego wartość sięgnęła 33,2 mln zł.

Skorodowane słupy metalowe oraz betonowe latarnie z ubytkami, rodem z lat 70 - tych i 80 - tych, (a często nawet starszych), nie tylko szpeciły miasto, ale także zagrażały bezpieczeństwu. Do tego zużyte oprawy oświetleniowe i stare kable olejowe z lat 50 – tych były przyczyną częstych awarii i przynosiły straty w przepływie prądu.

Przy modernizacji oświetlenia ulicznego w Krakowie zastosowane zostały lampy typu LED, które zastąpiły lampy sodowe (żółte). Ich światło jest barwy neutralnej białej, przez co jest bardziej przyjazne dla oka ludzkiego. Oprawy nie emitują promieniowania UV i podczerwonego. Zapewniają też większą widoczność na drodze i ulicach i to od razu po włączeniu (nie potrzebują rozruchu). Światło LED też lepiej oddaje kolory i wyraźniej oświetla ludzi, co jest przydatne nie tylko dla kierowców:

 

- Jego zalety widać też w przypadku kamer monitoringu w mieście. Jak potwierdza policja, nowe oświetlenie pozwala na przykład na rozpoznanie twarzy osób, które zostały zarejestrowane przez kamerę. Wcześniej to było niemal niemożliwe – mówi Michał Strójwąs z ZIKiT.

Lampy uliczne LED pozwalają zaoszczędzić nawet do 70 procent energii elektrycznej zużywanej przez lampy sodowe. Szacuje się, że najwyższej jakości diody są nawet dziesięciokrotnie bardziej wydajne niż standardowe żarówki. Żywotność lampy LED szacuje się na 60 000 godzin.

Zgodnie z audytem Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu Kraków zaoszczędził ponad 60 procent energii w stosunku do stanu poprzedniego, co daje około 1,3 mln zł rocznej oszczędności. Do tego doszły oszczędności w kosztach eksploatacji i konserwacji lamp. Sodowe były bardziej awaryjne i musiały być wymieniane co najmniej co 4 lata.

 

Przyjazne dla środowiska

Jednym z warunków uzyskania dotacji było ograniczenie emisji dwutlenku węgla do powietrza o 40 procent. Dwutlenek węgla jest gazem cieplarnianym, uznawanym za jedną przyczyn globalnego ocieplenia klimatu.

Zdaniem ekspertów przestarzałe oświetlenie odpowiada za około 50 proc. zużycia energii elektrycznej w miastach. To z kolei ma wpływ na zwiększenie ilości zanieczyszczeń, powstających w produkcji energii elektrycznej, która wymaga większego zużycia węgla, większą emisję CO2 i SO2 oraz pyłów emitowanych przez elektrownię do atmosfery.

Bardziej racjonalne korzystanie z prądu zapewnia także „System sterowania oświetlenia", którym objęte jest teraz całe miasto. Pozwala on na dostosowanie poziomu oświetlenia do aktualnych potrzeb – np. warunków pogodowych, natężenia ruchu drogowego, pory dnia, miejsca (np. bliskość przejścia dla pieszych i skrzyżowania) oraz obowiązujących norm.

- Najprościej mówiąc mamy teraz dostęp do strony internetowej, na której jest cyfrowa mapa z zaznaczonymi wszystkimi punktami świetlnymi. Dzięki czujnikom zamontowanym w oprawie lamp, docierają do nas informacje czy dany punkt świetlny działa prawidłowo, jakie są parametry poboru prądu, jaka jest moc lampy i to wszystko możemy zdalnie regulować, jeśli istnieje taka potrzeba. Jeżeli lampa na przykład nie świeci, ikonka na mapie zapali się na czerwono i alarm w postaci sms wysyłany jest na komórkę dyspozytora – wyjaśnia inspektor z ZIKiT.

 

Efekty wymiany

Prace modernizacyjne były realizowane na terenie całego miasta, przede wszystkim wzdłuż ulic, na których odbywa się duży ruch, a oświetlenie było już mocno wyeksploatowane. Nowe oświetlenie pojawiło się między innymi na następujących ulicach:

Kamieńskiego, Powstańców Śląskich, Wielicka, Dekerta, Ludwinowska, Limanowskiego, Nowohucka, Nowosądecka, Jerzmanowskiego, Teligi, Zakopiańska, Ptaszyckiego, Okulickiego, Wiślicka, Dobrego Pasterza, Stella – Sawickiego, Andersa, Medweckiego, Bieńczycka, Srebrnych Orłów, Obrońców Krzyża, Kocmyrzowska, Piastowska, Prądnicka, Weissa, Bronowicka, Armii Krajowej, Meissnera, Prandoty, al. Pokoju, al. Róż, al. Solidarności, al. Jana Pawła II.

W sumie wymieniono 4375 punktów świetlnych, 4232 słupów oświetleniowych, 147,7 kilometrów kabli energetycznych oraz 116 szaf zasilających system sterowania.