Problem ze znalezieniem odpowiedniego wapienia na pl. Mariacki to sprawa znana krakowianom od lat. Poprzednia wymiana kostki brukowej w tym miejscu na wapień turecki, niestety nie przetrwała próby czasu. Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu zaproponował wtedy zastosowanie jasnego granitu. Ponieważ jednak wskazania konserwatorskie były takie, żeby przy kolejnej wymianie ze względów historycznych zastosować ponownie wapień, specjaliści z Akademii Górniczo – Hutniczej prowadzą badania próbek z różnych stron świata i poszukują najlepszego budulca, który na reprezentatywnym placu Krakowa wytrzyma dłużej.

 

 

- Czekamy teraz na kolejną ekspertyzę z AGH. Poprzednie materiały nie spełniły warunków, które zostały zapisane w projekcie, miały m.in. zbyt małą wytrzymałość, zbyt dużą porowatość i nasiąkliwość, co skutkowałoby większą podatnością na zniszczenie, np. w okresie mrozów. A na to nie możemy się zgodzić, ponieważ nowa nawierzchnia na pl. Mariackim powinna mieć przynajmniej 10. letnią gwarancję – mówi Andrzej Olewicz, zastępca Dyrektora ds. Infrastruktury w ZIKiT.

 

 

Wymiana zniszczonej kostki brukowej na pl. Mariackim planowana jest teraz na jesień 2016 r. Zanim jednak rozpocznie się sezon turystyczny (i jeszcze przed Światowymi Dniami Młodzieży w Krakowie) zostanie przeprowadzona tymczasowa naprawa fragmentów placu.

 

 

Do tej pory przebadano pięć rodzajów wapienia: wapień norymberski z Niemiec, polski z kamieniołomu z Celin, portugalski, dwa bałkańskie, a teraz francuski. Badania są skomplikowane i czasochłonne, obejmują ocenę petrograficzną materiału skalnego oraz sprawdzenie właściwości fizyko-mechanicznych, np. wytrzymałości na ściskanie i zginanie, ścieralność, gęstość objętościową, nasiąkliwość, mrozoodporność oraz poślizg.

 

 

Aktualnie wapień francuski poddawany jest ocenie po badaniu mrozoodporności. Oznaczenie mrozoodporności polega na poddaniu próbek cyklicznemu (56 cykli) zamrażaniu w powietrzu i rozmrażaniu w wodzie lub w roztworze soli. Badaniom tym poddawane są zarówno próbki impregnowane jak i naturalne. Ocena mrozoodporności badanego materiału polega, w pierwszej kolejności na wizualnym stwierdzeniu ubytków czy pęknięć a następnie sprawdzenie zmian właściwości mechanicznych, tj. wytrzymałości na ściskanie i na zginanie. - Zgodnie z obowiązującymi normami przyjmuje się, że spadek wytrzymałości na ściskanie próbek po cyklicznym zamrażaniu i rozmrażaniu powyżej 20% klasyfikuje skałę jako materiał nie odporny na działanie mrozu – wyjaśnia dr inż. Joanna Hydzik-Wiśniewska.

 

 

Jak dodaje, wapień jest skałą osadową węglanową, zbudowaną w 90 procentach z kalcytu czyli bardzo miękkiego minerału, który w skali twardości Mosha zajmuje trzecie miejsce (po talku i gipsie). Dodatkowo we wszystkich badanych wapieniach stwierdzono obecność pęknięć i szczelin występujących w bezpośrednim zasięgu tzw. szwów stylolitowych oraz niewielkie ilości związków żelaza. Stąd wapień użyty jako kostka brukowa na ruchliwym placu, w dodatku narażony na skażenie środowiska, kwaśne deszcze, solenie w czasie zimy, ewnetulanie sporadyczne wjazdy samochodów dostawczych czy organizatorów imprez, miałby duże predyspozycje do uszkodzeń i naprawdę trzeba wybrać najlepszy.