SPRAWOZDANIE ZE STAŻU ZAWODOWEGO W LIPSKU
Staż odbył się w Lipsku w dniach 15.04 – 04.05.2007 r.
Stażyści: Marcin Dziurok i Karolina Ulbrych
Praktyka obejmowała zapoznanie się z ofertą pomocową STADT LEIPZIG.
I. Streetwork Leipzig
(Rosplatz 5/6, 04103, Leipzig)
W ramach funkcjonowania „Streetwork Leipzig“ działają cztery teamy streetworkerów. W każdym z nich pracują trzy osoby (plus zazwyczaj jedna osoba, która odbywa praktyki studenckie lub jest wydelegowana z urzędu pracy). Działania każdego z teamów skierowane są do innej grupy odbiorców, w różnych dzielnicach miasta. Większość środków finansowych na działania streetworkerów pochodzi z budżetu miasta. Raz w roku odbywają się spotkania grup streetworkerów z różnych miast niemieckich, na których wymieniają się oni informacjami i omawiają poszczególne przypadki ze swojej pracy.
Praca socjalna w terenie jest skierowana do dzieci, młodzieży i młodych dorosłych, którzy w ogóle nie korzystają lub przestali korzystać z różnego rodzaju istniejących instytucji pomocy społecznej. Priorytetowe zadanie polega na stworzeniu propozycji społecznej integracji młodych ludzi, którzy potrzebują wsparcia, aby wyeliminować społeczne nierówności i przezwyciężyć indywidualne przeszkody.
Streetwork oferuje różnorakie możliwości pomocy: opiekę, doradztwo, wspomaganie, pośrednictwo. W poradniach i miejscach kontaktu istnieje możliwość skorzystania z prysznica, pralni czy jedzenia. Ponadto prowadzone są przy współpracy „klientów” i z przeznaczeniem dla nich różnego rodzaju projekty (graffiti, kształcenie polityczne), imprezy i przedsięwzięcia pedagogiczne.
Praca socjalna w terenie oparta jest na współpracy z instytucjami medycznymi, terapeutycznymi i psychologicznymi, zwłaszcza wówczas, gdy pojedyncza pomoc zawodzi.
a) Team Fanal
(Rosplatz 5/6, 04103, Leipzig)
Grupę docelową stanowią dzieci oraz młodzież (w wieku 14-27 lat), pozostający w ciężkiej sytuacji życiowej, borykający się z problemami bytowymi, żyjący na ulicy.
Podejmowane przez team działania to: udzielanie informacji, towarzyszenie, poradnictwo, wymiana igieł/ strzykawek, rozdawanie środków antykoncepcyjnych, świadczenie pomocy w sprawach urzędowych, organizowanie czasu wolnego, organizowanie prac grupowych.
Stali pracownicy zespołu to Katja Schwartz, Marco Wultschew oraz Heike Strobel.
Nazwa Fanal pochodzi od słów: Freiwilligkeit – dobrowolność, Aufsuchend – praca w terenie (możliwość odwiedzin), Niedrigschwellig – niskoprogowość, Anonym – anonimowość, Lebenshilfe – pomoc w trudnej sytuacji życiowej.
b) Team Anna O.
(Humboldtstrasse 17, 04105, Leipzig)
Grupa docelowa to dziewczęta oraz młode kobiety mające doświadczenia z nałogami (narkotyki, alkohol) i/ lub prostytucją. W mieście Lipsk prostytucja jest całkowicie zakazana (w Berlinie, Frankfurcie, Hamburgu są ulice, gdzie jest ona dozwolona).
Działania podejmowane w ramach teamu to: udzielanie informacji oraz poradnictwo, towarzyszenie i pośrednictwo w sprawach urzędowych, zaspokajanie podstawowych potrzeb (jedzenie, prysznic, świeża bielizna, pranie), rozmowa, prewencja dotycząca zasad bezpiecznego seksu, bezpiecznego wykonywania pracy, wymiana igieł/ strzykawek, rozdawanie środków antykoncepcyjnych, poradnictwo medyczne, możliwość odpoczynku (w siedzibie teamu istnieje wydzielony do tego celu pokój).
Stali pracownicy zespołu to Ina Klass oraz Kati Mockel.
Nazwa teamu Anna O. pochodzi od pseudonimu Berthy Pappenheim, sufrażystki i działaczki społecznej, najbardziej znanej właśnie jako Anna O. – pacjentka Freuda. Informacja o działalności teamu Anna O. pojawiała się m.in. w telewizji RTL w postaci krótkiego filmu opowiadającego o 7 dniach z życia prostytuującej się młodzieży.
c) Team Step XS
(Rosplatz 5/6, 04103, Leipzig)
Grupę docelową stanowi młodzież mająca problemy związane z konsumpcją nielegalnych narkotyków (np. heroina i pochodne, Cristall, nielegalna konsumpcja metadonu).
Podejmowane działania to: udzielanie informacji oraz poradnictwo, towarzyszenie i pośrednictwo w sprawach urzędowych, udzielanie informacji nt. używania narkotyków oraz skutków ich działań (pozytywnychi negatywnych), poradnictwo nt. zasad bezpiecznego seksu, wymiana igieł/ strzykawek.
Stali pracownicy to Jacqueline Netwall, Willie Wildgrube i Benedikt Geppert.
Skrót XS oznacza (ang.) extra small = (niem.) kleiner Schritt = mały kroczek.
d) Team OST
(Eisenbahnstrasse 74, 04315, Leipzig)
Grupa docelowa to dzieci oraz młodzież, znajdujący się w ciężkiej sytuacji życiowej, mieszkający we wschodniej części Lipska.
Podejmowane przez team działania to: wymiana igieł/ strzykawek, możliwość przygotowania posiłku w siedzibie teamu, skorzystania z prysznica, zrobienia prania, poradnictwo w zakresie bezpiecznego seksu, używania narkotyków, punkt informacyjny, rozdawanie środków antykoncepcyjnych.
Stali pracownicy zespołu to Anette Junge, Stefan Klingner oraz Grit Vetter.
Team OST w swojej pracy kieruje się następującymi standardami: anonimowość dla klientów, akceptacja, udzielanie pomocy w trudnych sytuacjach życiowych. Team na wschodzie Lipska działa od roku 1992; dzielnice tam położone są w większości zamieszkiwane przez obcokrajowców.
II. Das Boot gGmBH
(Arndtstrasse 66, 04275, Leipzig)
Grupę docelową stanowią osoby z zaburzeniami psychicznymi, ich przyjaciele, rodzina, znajomi.
Centrum dysponuje następującą ofertą pomocową: punkt kontaktowy (możliwość rozmowy, zjedzenia posiłku, spędzenia wolnego czasu), towarzyszenie w radzeniu sobie z codziennymi potrzebami (mycie, sprzątanie), informowanie o dostępnych w mieście punktach pomocowych; poradnictwo socjalno-psychiatryczne, terapia socjalna (znajduje się w fazie wprowadzania w ośrodku), warsztaty terapii zajęciowej, mieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi (mieszkania są prowadzone z pomocą pracowników socjalnych).
Centrum swoim zasięgiem obejmuje południową oraz południowo-zachodnią część Lipska.
III. Wohnprojekt Domizil
(Queckstrasse 02, 04177, Leipzig)
Grupa docelowa to ludzie uzależnieni od alkoholu, w dalszym ciągu pijący.
Podejmowane działania to: pomoc w obowiązkach codziennego życia, poradnictwo oraz rozmowa, wdrażanie programów redukcji picia, organizowanie czasu wolnego oraz pomoc przy tworzeniu struktury dnia, udzielanie pomocy medycznej.
W budynku, którym dysponuje projekt Domizil, znajduje się 40 miejsc noclegowych.
IV. Alt Schonefeld
(Theklaerstrasse 11, 04347, Leipzig)
Grupę docelową stanowią ludzie bezdomni, uzależnieni od alkoholu.
Proponowane formy pomocy to: możliwość skorzystania z poradni, punktu kontaktowego (udzielanie informacji), noclegownia (dysponująca 15 miejscami) oraz mieszkania (w których znajduje się 20 miejsc). Na miejscu prowadzona jest również terapia grupowa, grupy samopomocowe, terapia zajęciowa i grupy motywacyjne.
V. Suedpol
(Bornaischestrasse 49, 04277, Leipzig)
Grupę docelową stanowi młodzież, znajdująca się w trudnej sytuacji życiowej, mieszkająca w południowej części Lipska.
Podejmowane przez pracowników stowarzyszenia działania to: praca metodą streetwork, poradnictwo, prowadzenie punktu kontaktowego, prowadzenie hostelu młodzieżowego „Krahenhutte”, współpraca ze szkołami (organizowanie wspólnych działań), zajęcia sportowe, świadczenie pomocy w przypadkach problemów z narkotykami, problemów w szkole, zadłużeń (kłopotów finansowych), organizowanie kursów (np. antyprzemocowych).
Stowarzyszenie działa od roku 1990, jest częścią większego stowarzyszenia Jugendhaus Leipzig e.V.
VI. Dzielnica Grünau
(Stadtteil Grünau)
a) Mobile Jugendarbeit e.V. Projekt "Kübel"
(Garskestraße 3, 04205 Leipzig)
Grupę docelową stanowią młodzi (11-25 lat) mieszkańcy dzielnicy Grünau. W skład zespołu pracowniczego wchodzi 6 osób: Jens, Katrin, Scarlett, Rita, Robert i Jan. Działania podejmowane przez pracowników Mobile Jugendarbeitto:
- streetwork
- praca z grupą
- praca indywidualna
- projekty sportowe
- praca za pomocą mediów
W lecie miejscem ich spotkań z młodymi, oprócz siedzib (dwa biura na terenie różnych części osiedla) są głównie okolice jeziora Kulkwitzer. Do pracy wykorzystują: własnego oznaczonego logo streetwork busa, rowery, rzadziej nogi.
W siedzibach dysponują:
- pokojami sportowo-rekreacyjnymi (darts, soccers, bilard, ping-pong, gry planszowe i inne)
- pokojem chill-out (do spotkań indywidualnych)
- pokojem komputerowym
- biurem dla pracowników
Organizują festyny, pikniki, stawiają na zajęcia sportowe. Aktywizują młodych poprzez organizowanie turniejów piłkarskich i siatkarskich. Prowadzą 2 drużyny footballowe. Zajęcia sportowe mają zarówno charakter stawiania na rozwój fizyczny młodzieży, jak i rozwój umiejętności społecznych, a w szczególności aspekt antydyskryminacyjny (związany z polityką Unii Europejskiej).
Mobile Jugendarbeit "Kübel" posiada własną stronę internetową: www.kuebelonline.de
b) Freizeittreff Volkerfreundschaft oft.
(Stuttgarter Allee 9,04209 Leipzig)
Grupę docelowa stanowią dzieci i młodzież w wieku 5- 17 lat. Stali pracownicy to pedagodzy: Gerhard Mattes (kierownik), Lutz Rodenhauser, Gabi Baumgarten, a także dochodzący wolontariusze i stażyści.
Placówka ma charakter całotygodniowej świetlicy środowiskowej, a jej działalność polega na organizowaniu czasu wolnego dzieci i młodzieży
z dzielnicy.
„Volle” dysponuje:
Kawiarnią
Salami gimnastycznymi
-Salami gier (soccers, ping-pong, play-station, itd.)
Pomieszczeniem do prób muzycznych
Play-station
Pracownią plastyczną
Miejscem do oglądania meczy
Ze względu na olbrzymią powierzchnię obiektu i jednocześnie małą liczbę pracowników, całość jest monitorowana.
c) OFT Olympic
(Pfaffensteinstr. 12, 04207 Leipzig)
Grupę docelową stanowią 17-28 letni mieszkańcy Grünau. Kierownikiem placówki jest Gerhard Mattes, Pracownicy: Jaga i Arno. Podobnie jak Volle, miejsce to ma charakter świetlicy środowiskowej. Na miejscu można: zagrać w bilard (płatny), darts, skorzystać z barku (piwo dla osób powyżej 16 roku życia), zasięgnąć informacji (wydarzenia kulturalno-społeczne w mieście Lipsk i dzielnicy Grünau), pomoc pracownika (pedagoga resocjalizacyjnego lub socjalnego).
d) QUELLE e.V.
(Garskestraße 7 i 9, 04205 Leipzig)
Grupą docelową projektu są osoby wychodzące z bezdomności tzn.: samotni, rodziny, w tym rodziny z dziećmi. Przedział wiekowy ludzi korzystających z pomocy stowarzyszenia to: 21-70 lat.
Działania:
Projekt mieszkaniowy- mieszkania chronione (siedem 3 osobowych mieszkań w normalnym bloku mieszkalnym). Ta forma pomocy jest skierowana do bezdomnych mężczyzn. Mieszkanie chronione jest przyznawane na 18 miesięcy. W tym czasie każdy klient ma przyznanego pracownika socjalnego, z którym indywidualnie pracuje w celu zmiany swojej sytuacji życiowej.
Dom dla rodzin i rodzin z dziećmi. Placówka działająca na zasadach podobnych jak wyżej opisana, z tą różnicą, że obsługuje całe rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej.
Mieszkania pod specjalnym nadzorem dla osób starszych (w Niemczech za takie uznawane są osoby po 50 roku życia). Jest to normalny budynek mieszkalny z wydzielonymi lokalami dla osób (zarówno kobiet jak
i mężczyzn) objętych pomocą QUELLE e.V. Projekt ten traktowany jest jako kolejny etap wychodzenia z bezdomności. Lokale znajdują się
w dobrze usytuowanym miejscu ze względu na położenie w centrum osiedla. Niedaleko są sklepy, apteka, przystanki autobusowe
i tramwajowe, ośrodek zdrowia. Mieszkania są samodzielne lub współlokatorskie. Wyremontowane zostały przez samych mieszkańców. Mieszkania są przystosowane do osób starszych i niepełnosprawnych (np. prysznic podłogowy). Meble i cały osprzęt jest mieszkańców. W jednym z mieszkań znajduje się biuro stowarzyszenia, w którym klienci mogą załatwiać sprawy mieszkaniowe i socjalne.
e) Stadtteilladen
(Stuttgarter Allee 19, 04209 Leipzig)
Osobą prowadząca biuro jest przedstawicielka Urzędu Miasta Lipska Frau Ruschitzky. Grupą docelową są wszyscy (bez względu na wiek) mieszkańcy dzielnicy Grünau. Działalność biura koncentruje się wokół pośredniczenia
w kontaktach pomiędzy mieszkańcami a władzami miasta w sprawach dotyczących szeroko pojętych spraw społecznych. Stadtteilenladen ma
głównie na celu współpracę z mieszkańcami dotyczącą ich pomysłów
i sugestii dotyczących wyglądu dzielnicy (przede wszystkim w związku
z wyburzaniem bloków-pustostanów).
VII. Caritasverband Leipzig e.V.
(Elsterstraße 15, 04109 Leipzig)
Działalność lipskiego Caritasu koncentruje się wokół trzech naczelnych działów:
1. Pomoc rodzinie m.in..
Hostel dla młodych matek (18-25 lat)
2. Pomoc w szczególnie trudnej sytuacji życiowej tj.:
-Dział obsługi osób prywatnych z zadłużeniem
Dział obsługi obcokrajowców i uchodźców
Dział opieki nad więźniami i ich rodzinami
Dział współpracy z innymi niekościelnymi instytucjami pomocowymi
3. Pomoc osobom starszym i niepełnosprawnym
W trakcie stażu odwiedziliśmy hostel dla młodych matek. Pokoje,
w których mieszkają klientki są jednoosobowe, podpisane imieniem matki
i dziecka/-ci. Ojcowie, jeśli umożliwia im to sytuacja prawna, mogą odwiedzać kobiety i dzieci (w określonych terminach), a także uczestniczyć w codziennej pielęgnacji i opiece nad dziećmi (karmienie, kąpiele, spacery). Każda kobieta ma wyznaczone obowiązki (sprzątanie, gotowanie dla społeczności hostelu). Podopieczne dostają środki pieniężne na jedzenie oraz podstawowe środki higieniczne dla siebie i dziecka. W trakcie pobytu
w placówce są uczone odpowiedniej opieki nad dzieckiem (żywienie, higiena, masaże dla niemowląt, itd.). Osoby chcące dalej się uczyć lub dokształcać oczywiście mają taką możliwość poprzez zorganizowanie przez na czas ich nieobecności opieki nad dziećmi. Ważnym jestrównież kontakt z rodzinami. Przed weekendowym wyjazdem do rodziny, w podane wcześniej przez kobietę miejsce, udaje się pracownik socjalny i dokonuje oceny czy są w nim odpowiednie, bezpieczne warunki do przebywania
w nim małego dziecka.
Ze względu na olbrzymi problem związany z bezrobociem (ok. 16%) oraz zadłużeniami Lipszczan, powstał specjalny dział Caritasu, pomagający osobom indywidualnym i rodzinom w wyjściu z tej trudnej sytuacji. Interesującym był również dział obsługi obcokrajowców (w tym także uchodźców). Lipsk zamieszkują ludzie ok. 20 różnych narodowości. Oprócz Niemców są to: Irańczycy, Irakijczycy, Turcy, obywatele krajów
b. Jugosławii, Rosjanie, Ukraińcy, Wietnamczycy, itd. Multikulturowość rodzi wiele problemów począwszy od kwestii socjalnych, a na konfliktach społecznych skończywszy.
Istnieje również dział opieki nad więźniami. Jest to specjalna komórka Caritasu zajmującą się pośredniczeniem pomiędzy więźniami
a społeczeństwem (np. organizowanie paczek świątecznych).
VIII. Frauen- und Kinderschultzhaus Leipzig
(Pierwszy kontakt: tel. (0341)23 24 277)
Placówka ma charakter typowego schroniska dla kobiet i kobiet z dziećmi, zwłaszcza dla takich, które doświadczają przemocy. Osoby zatrudnione to pracownicy socjalni (bez wyjątku kobiety) oraz strażnik pilnujący wejścia
do budynku. W adresie placówki zawartym zarówno w książce telefonicznej, jak i na ulotkach i plakatach z oczywistych względów bezpieczeństwa podany jest jedynie pierwszo- kontaktowy telefon alarmowy.
Działalność placówki skupia się wokół pomocy kobietom i kobietom
z dziećmi, które z jakiś powodów musiały opuścić swoje miejsce zamieszkania, poprzez zapewnienie im schronienia i opieki socjalnej, psychologiczno- psychiatrycznej i prawnej.
Działalność placówki to także publiczne propagowanie i zachęcanie kobiet do bycia odważnym we wprowadzaniu zmian w życiu swoim i dzieci, poprzez przerwanie spirali przemocy domowej.
IX. Alternative I (Centrum Antyuzależnieniowe)
(Chopinstraße 13, 04103 Leipzig)
Bezpośrednią grupą docelową placówki są młodzi ludzie z problemem narkotykowym. Ich wiek kształtuje się w granicach 13- 30 lat. Pośrednią grupę klientów stanowią rodziny i bliscy osób mających problem narkotykowy (niekoniecznie podopiecznych Alternative I). W Alternative I są zatrudnieni specjalnie przeszkoleni pracownicy socjalni, dwóch psychologów oraz pielęgniarka. Placówka działa 24h na dobę. Jej działalność to:
Placówka prowadzi również:
1)grupa osób, które tylko korzystają z hostelu (najczęściej są to młodzi aktywnie zażywający narkotyki)
2)grupa motywacyjna- osoby, które nocują w schronisku, ale także czynnie uczestniczą w terapii własnej
X. OFT RabetFreizeittreff im Leipziger Osten
(Eisenbahnstraße 54, 04315 Leipzig)
Placówka o charakterze świetlicowym dla dzieci i młodzieży w wieku 6- 13 lat. Są to młodzi zamieszkujący wschód Leipzig, w przeważającej mierze obcokrajowcy (Turcy, Irańczycy, Irakijczycy, Rosjanie, itd.). Pracownikami instytucji są: Arne Hector (kierownik), Veronica, Yesim, Kristina, Reyck. Dba się tutaj o to, aby każdy z podopiecznych czuł się rozumiany
i akceptowany, dlatego m.in. wśród osób zatrudnionych są również obcokrajowcy.
Działalność placówki skupia się wokół prowadzenia świetlicy środowiskowej, w tym także miejsca spotkań dla mam z dziećmi. Placówka organizuje takżew okresie letnim wycieczki za miasto, a jej pracownicy zajmują się animowaniem zdarzeń kulturalno- społecznych w dzielnicy
i zachęcaniem młodych do uczestniczenia w nich.
Sp. Marcin Dziurok
iKarolina Ulbrych