Obowiązujący dotychczas Program poprawy bezpieczeństwa dla miasta Krakowa pn. „Bezpieczny Kraków” został przyjęty uchwałą nr XL/299/1999 Rady Miasta Krakowa w dniu 22 grudnia 1999 r. będąc wówczas jednym z pierwszych tego rodzaju programów w kraju. Charakteryzowały go kompleksowość i spójność, które bezdyskusyjnie świadczyły wówczas o prekursorskim charakterze Programu. W czasie siedemnastu lat obowiązywania Programu nastąpiły istotne przeobrażenia w strukturze przestępczości oraz szereg ważnych zmian zarówno w mieście, jak też w całym kraju. Znaczącej poprawie uległ poziom bezpieczeństwa w Krakowie – wyrażający się wzrostem efektywności służb odpowiedzialnych za zapewnianie bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz spadkiem ilości przestępstw. Zmieniły się również inne warunki funkcjonowania Programu, w szczególności zmiany w społecznym, organizacyjnym i ekonomicznym kontekście ponieważ w ciągu trwania Programu wyrosło nowe pokolenie mieszkańców Krakowa.
Zakończony Program nie został jednak w całości wstrzymany ponieważ niektóre działania podejmowane w ramach dotychczas obowiązującego Programu stały się standardem dla służb i innych podmiotów wykonujących zadania w obszarze zapewniania bezpieczeństwa i porządku i będą one w dalszym ciągu realizowane stosownie do kompetencji.
Zgodnie z art. 12 pkt 9b ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1868 z późn. zm.) obowiązkiem gminy o statusie miasta, wykonującej zadania powiatu jest uchwalenie program zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego.
Nowy Program „Bezpieczny Kraków”, przyjęty uchwałą nr XCIII/2417/18 Rady Miasta Krakowa z dnia 24 stycznia 2018 r. stanowi wartość dodaną w stosunku do istniejących praktyk i schematów działania instytucji publicznych (nie tylko tych organizacyjnie związanych z Miastem Kraków). Zdefiniowane w Programie cele mają za zadanie przyczynić się do dalszego wzrostu bezpieczeństwa i porządku. Program wnosić ma także nową jakość działań w stosunku do obecnie funkcjonujących w mieście programów, w tym obowiązkowych lub dobrowolnych programów profilaktycznych.
W celu zidentyfikowania obszarów bezpieczeństwa wymagających współcześnie interwencji wykorzystano dane statystyczne Policji i Straży Miejskiej Miasta Krakowa oraz te wynikające z mapy zagrożeń. Przeanalizowane zostały raporty z badań poczucia bezpieczeństwa realizowanych w cyklu wiosna – jesień począwszy od września 2013 roku oraz innych badań społecznych. Ważne były również sugestie mieszkańców (w tym członków jednostek pomocniczych) wyrażone podczas spotkań z Radami Dzielnic oraz z organizacjami pozarządowymi i Młodzieżową Radą Krakowa. Projekt nowego Programu podlegał też konsultacjom społecznym z instytucjami miejskimi oraz z mieszkańcami, którzy mogli się zapoznać z jego treścią za pośrednictwem mediów społecznościowych, Biuletynu Informacji Publicznej oraz na stronie Miejskiego Centrum Dialogu.
Nowy Program „Bezpieczny Kraków” został opracowany wspólnie z pracownikami naukowymi Katedry Socjologii Prawa Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Do prac nad treścią programu włączono przedstawicieli Policji, Straży Miejskiej i Straży Pożarnej. W każdej grupie tematycznej, zajmującej się zdiagnozowanymi problemami pracowali wspólne policjanci, strażnicy miejscy, przedstawiciele uczelni, organizacji pozarządowych oraz jednostek miejskich (np. ZIKiT, ZZM). Poszczególne grupy tematyczne korzystały z pomocy odpowiednich wydziałów UMK oraz instytucji samorządowych takich jak MCPU, MOPS, Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Dla Dzieci z Niepowodzeniami Edukacyjnymi czy Krakowski Ośrodek Terapii.
Program poprawy bezpieczeństwa dla Miasta Krakowa „Bezpieczny Kraków” obejmuje czasookres 2018-2021 i następujące dziedziny:
I. Zwiększanie kompetencji w zakresie udzielania pomocy w sytuacji zagrożenia.
II. Ograniczenie zjawiska agresji i przemocy w szkołach,
III. Zmniejszenie liczby ofiar wypadków drogowych wśród niechronionych uczestników ruchu,
IV. Stworzenie bezpiecznych przestrzeni w Krakowie,
V. Zbudowanie kompleksowego systemu diagnozy obiektywnego i subiektywnego bezpieczeństwa mieszkańców, do których przygotowano cele szczegółowe.