interpretacja 188

Rodzaj dokumentu interpretacja indywidualna

Sygnatura               PD-03-4.3120.8.2.2020.GK

Data                        2020.12.31

Autor                      Prezydent Miasta Krakowa

Istota interpretacji Podatek od nieruchomości – opodatkowanie nieczynnych rurociągów

Z interpretacji indywidualnej usunięto dane identyfikujące wnioskodawcę oraz inne podmioty wskazane w treści interpretacji zgodnie z art. 14i § 3 w związku z art. 14j § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 z późn. zm.).

Osoba odpowiedzialna za wyłączenie powyższych danych: Grzegorz Kasprzak

 

INDYWIDUALNA INTERPRETACJA PODATKOWA

Działając na podstawie art. 14j § 1 i § 3 w zw. z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1325) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 17.07.2020 r. (data wpływu) o udzielenie pisemnej indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczących podatku od nieruchomości, uzupełnionego w dniu 02.10.2020 r.

uznaję, że stanowisko Wnioskodawcy w świetle przedstawionego we wniosku zaistniałego stanu faktycznego i zadanego pytania nie jest prawidłowe.

 

UZASADNIENIE

I

W dniu 17.07.2020 r. do Prezydenta Miasta Krakowa wpłynął wniosek (…) S.A. w Krakowie o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości.

Wnioskodawca przedstawił opis zaistniałego stanu faktycznego, zgodnie z którym podstawowym przedmiotem Jego działalności gospodarczej, (jest przedsiębiorstwem energetycznym w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne), jest wytwarzanie i obrót ciepłem oraz przesył i dystrybucja ciepła. Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od nieruchomości m. in. jako właściciel rurociągów ciepłowniczych, to jest wchodzących w skład przedsiębiorstwa, budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Przedmiot opodatkowania wykazywany jest w deklaracji na podatek od nieruchomości - w zakresie, którego dot. nin. wniosek - w ramach „budowli lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej”, w załączniku do deklaracji natomiast w pozycji „rurociągi” (z rozróżnieniem na pozycje BW - rurociągi zakupione istniejące oraz BU - rurociągi nowowybudowane). W związku z modernizacją sieci ciepłowniczej Wnioskodawca zamierza odłączyć fragmenty rurociągu od sieci (z jednoczesnym pozostawieniem wyłączonego z użytkowania fragmentu sieci w gruncie).

Wnioskodawca zamierza odpowiednio skorygować deklaracje na podatek od nieruchomości w związku z likwidacją odłączonych od przedsiębiorstwa odcinków sieci.

II

W związku z powyższym Wnioskodawca zwrócił się o wykładnię przepisów art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 3), art. 1a ust. 1 pkt 2) i 3) i art. 3 ust. 1 pkt 1) i 2) tej ustawy oraz w zw. z art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego, poprzez odpowiedź na pytanie:

Czy z chwilą trwałego odłączenia od sieci fragmentu rurociągu (przy zastąpieniu go nowowybudowanym odcinkiem) i jego likwidacją, także w przypadku braku jego fizycznego demontażu, w związku z utratą przez Wnioskodawcę własności i posiadania takiego wyłączonego z użytku odcinka sieci, brakiem jego prawnorzeczowej odrębności od gruntu i nieodwracalnym brakiem związku z siecią ciepłowniczą, ustają okoliczności uzasadniające obowiązek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości w odniesieniu do likwidowanego odcinka (brak przedmiotu opodatkowania)?

III

W ocenie Wnioskodawcy, z chwilą trwałego odłączenia od sieci fragmentu rurociągu (przy zastąpieniu go nowowybudowanym odcinkiem) i jego likwidacją ustają okoliczności uzasadniające obowiązek podatkowy w odniesieniu do likwidowanego odcinka, także w przypadku braku jego fizycznego demontażu, a to przede wszystkim w związku z utratą przez Wnioskodawcę własności i posiadania takich wyłączonych z użytku odcinków sieci (brak przedmiotu opodatkowania).

Ciepłociąg (element sieci ciepłowniczej) w toku normalnej eksploatacji jest „budowlą” w znaczeniu art. la ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: ustawa). Zgodnie z powołanym przepisem budowlą jest m.in. obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego. Zgodnie z art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane „obiektem budowlanym” jest (obok „budynku” i „obiektu małej architektury”) „budowla” (wraz „z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem”). Jako przykłady „budowli” prawo budowlane wymienia m.in. „obiekty liniowe” (art. 3 pkt 3) a w ramach „obiektów liniowych” m.in. „ciepłociągi” (art. 3pkt За).

Opodatkowanie budowli podatkiem od nieruchomości wymaga aby budowla była „budowlą związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej” w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy w zw. art. la ust. 1 pkt 3 ustawy. W rozumieniu tego ostatniego przepisu budowla związana jest z działalnością gospodarczą, m.in. o ile pozostaje w „posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą”. Podatnikiem podatku od nieruchomości jest właściciel a także posiadacz obiektu budowlanego tj. rury przesyłowej (ciepłociągu).

Ciepłociąg (rurociąg), a ściślej, określony jego odcinek, na skutek przyłączenia do sieci staje się częścią (wchodzi w skład) przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym (art. 55(1) Kodeksu cywilnego). Zgodnie z art. 49 ustawy Kodeks cywilnego „urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania wody, pary, gazu prądu elektrycznego oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowej gruntu lub budynku, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa lub zakładu”. Tak więc określony fragment sieci ciepłowniczej, mimo ścisłego związku z nieruchomością gruntową, staje się z chwilą przyłączenia do sieci należącej do przedsiębiorstwa przesyłowego samoistną rzeczą ruchomą i wchodzi w skład przedsiębiorstwa (por. uzasadnienie Uchwały siedmiu sędziów SN z 8.03.2006 r. sygn. III CZP 105/05). Przedsiębiorstwo przesyłowe (w znaczeniu podmiotowym) staje się posiadaczem (niekiedy także właścicielem) odcinka ciepłociągu, który jako budowla podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Do odłączenia (likwidacji), o którym mowa w punkcie 1. nin. wniosku, dojdzie w związku z zastąpieniem istniejącego odcinka rurociągu nowym odcinkiem ale o innym przebiegu. W wyniku działań faktycznych dochodzi wtedy do odłączenia określonego odcinka sieci od systemu ciepłowniczego. Niekiedy nie nastąpi jednak „ wyjęcie ” z gruntu odłączonego odcinka byłej sieci. Nie będzie on pełnił natomiast żadnych funkcji gospodarczych i przestaje być w jakikolwiek sposób użytkowany a zwłaszcza przestaje być użytkowany zgodnie ze swoim pierwotnym przeznaczeniem. Odłączenie od sieci ma charakter trwały i nieodwracalny a ponowne włączenie do sieci ciepłowniczej nie jest już możliwe z powodów technicznych. W wyniku takiej operacji technicznej element pozostawiony w gruncie traci jakiekolwiek połączenie z instalacjami służącymi do przesyłania energii cieplnej a tym samym pozostaje poza siecią ciepłowniczą (i poza systemem ciepłowniczym) w rozumieniu art. 3 pkt 11) ustawy prawo energetyczne i § 2 pkt 7) i pkt 21) Rozporządzenia Ministra Gospodarki z 15.01.2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemów ciepłowniczych. Odłączony odcinek sieci jest zbędny dla prowadzenia działalności gospodarczej.

Podstawowym powodem pozostawienia elementów byłej sieci w gruncie są wysokie koszty fizycznego jej wydobycia związane często z koniecznością przebudowy infrastruktury naziemnej lub/i innych zmian na powierzchni, których podjęcie z innych niż gospodarcze względów nie jest zasadne (np. usunięcie drzew). Rezygnacja z kosztownych procesów związanych z wydobyciem z gruntu nieczynnych (zlikwidowanych) elementów konstrukcji związana jest m.in. z nałożonym na Przedsiębiorstwo obowiązkiem „ochrony interesów odbiorców przed nieuzasadnionym poziomem cen i stawek opłat” (art. 45 ust. 1 pkt 3) ustawy prawo energetyczne). Koszty ponoszone przez Przedsiębiorstwo wymuszają bowiem wzrost cen przyjmowanych w taryfach.

W sferze prawa cywilnego na skutek odłączenia od sieci jej fragmentu a przy jednoczesnym pozostawieniu takiego fragmentu instalacji w gruncie będącym własnością innej osoby:

- urządzenie takie, w związku z odłączeniem od sieci a także w związku z utratą funkcji gospodarczej, przestanie być częścią (wchodzić w skład) przedsiębiorstwa przesyłowego.

- urządzenie takie utraci charakter odrębnej rzeczy a tym samym odrębnego od gruntu przedmiotu prawa własności. Ponieważ właścicielem gruntu jest co do zasady podmiot inny niż Przedsiębiorstwo przesyłowe, odcięty element sieci stanie się częścią składową nieruchomości, w której się znajduje.

Przedsiębiorstwo przesyłowe nie będzie zatem ani właścicielem ani posiadaczem tak wyłączonej z użytku rzeczy, która utraci prawnorzeczową odrębność od gruntu.

Ponadto nastąpi likwidacja środka trwałego w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.

W zakresie podatku od nieruchomości ustaną okoliczności uzasadniające istnienie obowiązku podatkowego: przedsiębiorstwo przesyłowe traci posiadanie takiego elementu byłej sieci ciepłowniczej (element odłączony od sieci traci prawnorzeczową odrębność od gruntu) a odłączony od sieci fragment urządzenia w całkowity sposób przestanie być wykorzystywany do działalności gospodarczej przedsiębiorstwa przesyłowego - brak jest zatem przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

IV

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170, dalej: upol) opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Budowla jest związana z prowadzeniem działalności gospodarczej jeżeli jest w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą - art. 1a ust. 1 pkt 3 upol - przy czym w niniejszej sprawie nie znajdują zastosowania wyłączenia wskazane w ust. 2a tego przepisu.

Budowlą jest obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem (art. 1a ust. 1 pkt 2 upol).

W art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2020 r. poz. 1333 z późn. zm.) wyjaśniono, że budowlą jest każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury oraz wskazano, że są nią między innymi obiekty liniowe.

W art. 3 pkt 3a Prawa budowlanego obiekt liniowy został zdefiniowany jako obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable w niej zainstalowane oraz kable zainstalowane w kanale technologicznym nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego.

W niniejszej sprawie nie ma sporu co do tego, że wchodzące w skład przedsiębiorstwa Wnioskodawcy rurociągi ciepłownicze, stanowią budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, a tym samym podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Wątpliwości związane są z opisanym we wniosku przypadkiem odłączania fragmentów ciepłociągu od sieci, trwałym wyłączeniem takiego odcinka z eksploatacji, przy jednoczesnej likwidacji środka trwałego w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przede wszystkim należy zauważyć, że co do zasady fakt niewykorzystywania budowli lub jej części, w działalności gospodarczej przedsiębiorcy nie ma znaczenia w kontekście obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości. Normatywne znaczenie dla opodatkowania ma bowiem fakt posiadania budowli przez przedsiębiorcę (wskazany wyżej art. 1a ust. 1 pkt 3 upol), a nie jego wykorzystywanie.

Wnioskodawca uzasadniając swoje stanowisko, wskazuje na cywilnoprawne skutki odłączenia od sieci ciepłowniczej jej fragmentu a przy jednoczesnym pozostawieniu takiego fragmentu instalacji w gruncie będącym własnością innej osoby, którymi w jego opinii to:

- urządzenie takie, w związku z odłączeniem od sieci a także w związku z utratą funkcji gospodarczej, przestanie być częścią (wchodzić w skład) przedsiębiorstwa przesyłowego.

- urządzenie takie utraci charakter odrębnej rzeczy a tym samym odrębnego od gruntu przedmiotu prawa własności. Ponieważ właścicielem gruntu jest co do zasady podmiot inny niż Przedsiębiorstwo przesyłowe, odcięty element sieci stanie się częścią składową nieruchomości, w której się znajduje.

Analizując prawidłowość powyższego rozumowania należy odnieść się do regulacji z ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740), gdzie w art. 48 wskazano, że „z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.” Jako wyjątek ustawodawca w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego wskazał, że „urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.” Z § 2 tego przepisu wynika natomiast, że „osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w § 1, i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca.”

W kontekście powyższych przepisów kluczowe jest rozstrzygnięcie czy zasadne jest stwierdzenie Wnioskodawcy, że fragment ciepłociągu przestał wchodzić w skład jego przedsiębiorstwa tylko przez jego odłącznie od sieci ciepłowniczej i wyłączenie z użytkowania.

W opinii organu podatkowego, powyższe zdarzenia nie uzasadniają takiego stwierdzenia. Trudno zgodzić się z tezą, że przedsiębiorca/właściciel rzeczy wyzbywa się jej posiadania (przestaje wchodzić w skład przedsiębiorstwa) tylko poprzez jej nieużywanie. Taka teza jest niemożliwa do zaakceptowania zarówno na gruncie cywilistycznym, a tym bardziej na płaszczyźnie prawa podatkowego w kontekście podatku od nieruchomości. Jak wskazano wyżej, z jednolitego orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że fakt niewykorzystywania danej budowli czy jej części w prowadzonej działalności gospodarczej, nie uzasadnia stwierdzenia, że dana budowla nie jest w posiadaniu przedsiębiorcy.

Zważając także na fakt obowiązywania zasady równości podatników, trudno byłoby uzasadnić, dlaczego przedsiębiorca, który posiadałby podobny ciepłociąg ale na powierzchni Ziemii, nawet wyłączony z użytkowania miałby być opodatkowany, a przedsiębiorca posiadający taki ciepłociąg pod powierzchnią Ziemii - już nie. Podobnie każdy inny przedsiębiorca jako posiadacz nieużytkowanej budowli w dalszym ciągu musi płacić od niej podatek od nieruchomości, a to z tego względu, że niezasadne jest przyjęcie, że brak jej wykorzystywania w prowadzonej działalności gospodarczej prowadzi do wyzbycia się posiadania takiej budowli.

Do identycznych wniosków w podobnej sprawie doszedł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 13 listopada 2020 r. sygn. akt I SA/Gl 485/20.

W związku z powyższym organ podatkowy uznaje, że na gruncie zaistniałego stanu faktycznego nie jest prawidłowe stwierdzenie, że trwałe odłączenie od sieci ciepłowniczej fragmentu ciepłociągu uzasadnia brak konieczności opodatkowania tej nieużywanej części budowli podatkiem od nieruchomości.

Zgodnie z art. 31g ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1842 z późn. zm.) w przypadku wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej złożonych i nierozpatrzonych do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw oraz złożonych od dnia wejścia w życie tej ustawy do dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, trzymiesięczny termin, o którym mowa w art. 14d § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, przedłuża się o 3 miesiące.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2017 r., poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Prezydent Miasta Krakowa Krajowa, Wydział Podatków i Opłat Urzędu Miasta Krakowa, Al. Powstania Warszawskiego 10, 31-549 Kraków.

Otrzymują:

Adresat

PD-01-4

aa