czcionka:
kontrast:
Dostrzegając negatywne oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego na jakość życia mieszkańców Kraków, jako pierwsze miasto w Polsce, podjął kompleksowe działania naprawcze mające na celu przeciwdziałanie zanieczyszczaniu powietrza oraz osiągnięcie wymaganych standardów jakości powietrza. Dążąc do zapewnienia mieszkańcom możliwości życia w zdrowym środowisku, na wielu szczeblach zarządzania podjęty został szereg działań zmierzających do poprawy jakości powietrza m.in.: realizacja Programu Ograniczania Niskiej Emisji i likwidacja palenisk opartych na paliwie stałym, udzielanie dotacji na termomodernizację budynków i instalację odnawialnych źródeł energii, rozbudowę i modernizację sieci ciepłowniczej, ograniczanie emisji komunikacyjnej, wprowadzenie zakazu stosowania paliw stałych z dniem 1 września 2019 r. na terenie Gminy Miejskiej Kraków oraz kontrola gospodarstw domowych w zakresie przestrzegania zakazu spalania paliw stałych.
Działaniom zmierzającym do poprawy jakości powietrza na terenie Gminy Miejskiej Kraków towarzyszą liczne działania informacyjno-promocyjne, a także prowadzona na szeroką skalę edukacja ekologiczna, ukierunkowana na kreowanie prospołecznych i proekologicznych postaw w trosce o jakość powietrza i środowisko naturalne.
Podjęte działania
Każdego roku pracownicy Wydziału ds. Jakości Powietrza biorą udział w min. kilkunastu wydarzeniach, spotkaniach i piknikach (np. Dni Ziemi, ETZT, Święto Rodziny Krakowskiej, Wielka Lekcja Ekologii, pikniki krakowskie) w czasie których prowadzą działania z zakresu edukacji ekologicznej związanej z ochroną powietrza i gospodarką energetyczną, promują działania Wydziału oraz miasta na rzecz poprawy jakości powietrza, a także informują o ofercie miasta w zakresie dotacji i dofinansowań. W czasie wydarzeń mieszkańcy mogą uzyskać poradę w zakresie ochrony powietrza i gospodarki energetycznej.
W ramach projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego- Małopolska w zdrowej atmosferze” oraz Projektu EKO-TEAM na terenie Gminy Miejskiej Kraków działają doradcy energetyczni (ekodoradcy). Osoby te, w Krakowskim Centrum Doradztwa Energetycznego udzielają mieszkańcom porad w zakresie termomodernizacji budynków, instalacji odnawialnych źródeł energii czy modernizacji systemu grzewczego. Jednym z głównych zadań doradców energetycznych jest także edukacja ekologiczna mieszkańców m.in. w zakresie oszczędności zużycia energii oraz ekologicznych i zdrowotnych korzyści wymiany źródeł ciepła.
Edukacja ekologiczna w 2023 r.
Wiosną 2023 roku w krakowskich przedszkolach i szkołach podstawowych realizowane były warsztaty edukacyjne z zakresu ochrony powietrza pn. „Super Energia i Misja Edukacja. Super Energia (młodsza siostra Kapitana Powietrze) przybywa ze słońca i uczy nas jak korzystać z sił tkwiących w naturze. Jak to działa i dlaczego. Panele fotowoltaiczne, turbiny, pompy ciepła”.
Ulubiona superbohaterka krakowskich uczniów powróciła do szkół z nową misją edukacyjną, by porozmawiać z młodymi krakowianami o ochronie powietrza, oraz by wprowadzić ich w temat energii odnawialnej i termomodernizacji. Podczas warsztatów dzieci dowiedziały się m.in. jakie zachowania pomagają poprawić jakość powietrza, co możemy zrobić aby zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza i jakie nawyki pozwalają zaoszczędzić energię.
Zadanie współfinansowane było ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie.
Koszt kwalifikowany Zadania wyniósł 82 837 zł, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie udzielił Gminie Miejskiej Kraków dofinansowanie w wysokości 33 000 zł.
Wydarzenie Centrum Czystego Powietrza - wydarzenie miało miejsce w październiku, skupiło swoją uwagę na temacie czystego powietrza, ekologicznego trybu życia, zdrowych nawyków. Adresowane było do dzieci, młodzieży oraz pozostałych mieszkańców Krakowa. Dotyczyło między innymi ochrony powietrza oraz wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie mieszkańców, a także ekologicznego trybu życia .
Zorganizowano 4 spotkania z mieszkańcami we współpracy z Radnymi Dzielnic Swoszowice, Nowa Huta oraz Wzgórza Krzesławickie. Tematem spotkań była poprawa efektywności energetycznej budynków. Informowano mieszkańców o trwających naborach do programów Stop Smog i Czyste Powietrze oraz prowadzono zapisy na bezpłatne badanie kamerą termowizyjną, realizowane przez pracowników Krakowskiego Centrum Doradztwa Energetycznego .
W rozgłośniach radiowych działających na terenie miasta wyemitowano spoty skierowane do mieszkańców Krakowa (październik, grudzień), informujące o możliwości skorzystania z programów Stop Smog oraz Czyste Powietrze.
Edukacja ekologiczna w 2022 r.
We wrześniu i październiku 2022 r. w krakowskich przedszkolach i szkołach podstawowych realizowana została kolejna już edycja warsztatów edukacyjnych z zakresu ochrony powietrza pn. „Kapitan Powietrze i Misja Edukacja”. W edycji tej po raz pierwszy z Kapitanem Powietrze wystąpiła jego siostra Super Energia.
Podczas warsztatów Kapitan Powietrze i jego siostra propagowali wśród najmłodszych Krakowian, wiedzę z zakresu ochrony powietrza, odnawialnych źródeł energii oraz termomodernizacji.
Centrum Czystego Powietrza
Dwudniowe wydarzenie edukacyjno-informacyjne zorganizowane w okresie od 30.09.2022 r. do 01.10.2022 r., na Rynku Podgórskim, w którym brali udział: Krakowskie Centrum Doradztwa Energetycznego, zaproszone Wydziały UMK, jednostki miejskie oraz naukowcy Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Przygotowano dla mieszkańców szereg ciekawych aktywności edukacyjnych (mobilny punk diagnostyczny z możliwością wykonania podstawowych badań i uzyskania ich interpretacji, prelekcje z lekarzem z zakresu wpływu zanieczyszczenia powietrza na nasze zdrowie oraz z dietetykiem w kontekście oddziaływania zdrowej, zbilansowanej diety na zmniejszenie negatywnego wpływu smogu na organizm człowieka, pokaz działania instalacji OZE, porady bezpiecznej jazdy elektryczną hulajnogą i rowerem, konkursy z nagrodami). Mieszkańcom rozdawane były sadzonki roślin pyłochłonnych oraz różnego rodzaju drobne gadżety i informacje w formie ulotek. Promowane były przede wszystkim działania zmierzające do poprawy jakości powietrza, ale również aktywność fizyczna i zdrowa zbilansowana dieta, które pomagają naszemu organizmowi radzić sobie z zanieczyszczeniami w powietrzu. Wśród mieszkańców przeprowadzona została również ankieta dotycząca zakazu palenia i uchwały antysmogowej.
Dzień Efektywności Energetycznej
Wydział ds. Jakości Powietrza zorganizował 5 października 2022 r. na Rynku Podgórskim wydarzenie edukacyjne pn. „Dzień Efektywności Energetycznej”, podczas którego mieszkańcy mogli wziąć udział w aktywnościach edukacyjnych zorganizowanych przez Krakowskie Centrum Doradztwa Energetycznego oraz odebrać zestawy oszczędności energii, żarówki energooszczędne, drobne upominki i sadzonki kwiatów pyłochwytnych. W ramach wydarzenia zorganizowany został również konkurs wiedzy o OZE. Dla młodszych mieszkańców przygotowano przewodnik młodego czarodzieja pt. „Czarodzieje z krainy OZE” z opisami doświadczeń i eksperymentów. Doradcy energetyczni z KCDE prezentowali działanie odnawialnych źródeł energii.
Promowane były działania w zakresie efektywności energetycznej, które przyczyniają się do poprawy jakości powietrza. Ulotki informacyjno-promocyjne kierowane były również do obcokrajowców.
Dzień Czystego Powietrza
Wydarzenie zorganizowane zostało 14.11.2022 r. przy przystanku tramwajowym „Korona”. Podczas wydarzenia mieszkańcy mogli skorzystać z atrakcji przygotowanych przez doradców energetycznych z Krakowskiego Centrum Doradztwa Energetycznego, uzyskać informacje o działaniach na rzecz ochrony powietrza realizowanych przez Gminę Miejską Kraków oraz otrzymać sadzonkę roślin pyłochwytnych lub drobne upominki. Promowane były w szczególności Programy takie jak: „Czyste Powietrze”, i „STOP SMOG”.
Działania informacyjne dotyczące Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków
W roku 2022 kontynuowana była przez Wydział ds. Jakości Powietrza realizacja działań informacyjnych dotyczących obowiązku składania deklaracji do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, za pomocą: miejskich nośników informacyjnych, dystrybucji materiałów informacyjnych, nośników outdoorowych, radia, prasy, internetu jak również podczas organizowanych przez Wydział wydarzeń plenerowych.
Inne
Ponadto, doradcy energetyczni zatrudnieni w KCDE uczestniczyli w cyklicznych wydarzeniach plenerowych takich jak: Dzień Ochrony Środowiska, Wielka Lekcja Ekologii, Święto Rodziny Krakowskiej, Dni Ziemi, Dzień Otwarty Magistratu, Green Film Festiwal promując termomodernizację budynków, instalację odnawialnych źródeł energii, działania w zakresie efektywności energetycznej, informując o zasadach udzielania dofinansowań na te cele zarówno z miejskich, jak i ogólnopolskich programów wsparcia. Dodatkowo udzielali informacji i pomagali w wypełnieniu deklaracji dot. źródeł ciepła w ramach Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.
Edukacja ekologiczna w 2021 r.
We wrześniu i październiku 2021 r. w krakowskich przedszkolach i szkołach podstawowych realizowane były warsztaty edukacyjne z zakresu ochrony powietrza pn. „Kapitan Powietrze i Misja Edukacja”.
Podczas warsztatów z Kapitanem Powietrze – superbohaterem, którego celem jest przegonić smog z Krakowa i uczynić najmłodszych Krakowian świadomymi użytkownikami środowiska naturalnego, dzieci dowiedziały się m.in. czym jest smog, dlaczego jest groźny dla naszego zdrowia, skąd biorą się zanieczyszczenia powietrza i co możemy zrobić, aby je ograniczyć.
Zadanie współfinansowane było ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie.
Koszt kwalifikowany Zadania wyniósł 49 650 zł, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie udzielił Gminie Miejskiej Kraków dofinansowanie w wysokości 33 225 zł.
Dzień Czystego Powietrza
Wydarzenie zorganizowane na Rynku Podgórskim 15.11.2021 r. Podczas wydarzenia mieszkańcy mogli skorzystać z atrakcji przygotowanych przez doradców energetycznych z Krakowskiego Centrum Doradztwa Energetycznego, uzyskać informacje o działaniach na rzecz ochrony powietrza realizowanych przez Gminę Miejską Kraków oraz otrzymać sadzonkę roślin pyłochwytnych lub zestawy oszczędności energii, które pomogą mieszkańcom w racjonalnym zarządzaniu energią.
Działania informacyjne dotyczące Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków
Realizacja przez Wydział ds. Jakości Powietrza działań informacyjnych dotyczących obowiązku składania deklaracji do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, za pomocą: miejskich nośników informacyjnych, dystrybucji materiałów informacyjnych do 25 tys. budynków jednorodzinnych, nośników outdoorowych, radia, prasy, internetu, reklamy wielkoformatowej na tramwaju.
Promocja Programu Czyste Powietrze
W ramach realizacji porozumienia zawartego między Gminą Miejską Kraków a Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie o współpracy przy realizacji Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze”, rozdystrybuowano materiały informacyjne dotyczące zasad programu do 20 tys. budynków jednorodzinnych zlokalizowanych na terenie miasta.
Inne
Ponadto, doradcy energetyczni zatrudnieni w KCDE uczestniczyli w cyklicznych wydarzeniach plenerowych tj. Dzień Ochrony Środowiska, Wielka Lekcja Ekologii, Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu, Pikniki Krakowskie, promując termomodernizację budynków, instalację odnawialnych źródeł energii, informując o zasadach udzielania dofinansowań na te cele zarówno z miejskich, jak i ogólnopolskich programów wsparcia. Dodatkowo udzielali informacji i pomagali w wypełnieniu deklaracji dot. źródeł ciepła w ramach Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.
Warsztaty edukacyjne z zakresu ochrony powietrza pn. „Kapitan Powietrze i Misja Edukacja”
Od 2019 r. Wydział ds. Jakości Powietrza organizuje warsztaty edukacyjne z zakresu ochrony powietrza pn. „Kapitan Powietrze i Misja Edukacja” skierowane do uczniów krakowskich placówek edukacyjnych. W ciągu 2 lat zorganizowana trzy edycje warsztatów, w ramach których edukacją objętych zostało ponad 3000 uczniów i przedszkolaków, z 45 placówek edukacyjnych znajdujących się na terenie Krakowa. W czasie warsztat, których celem jest uczynić najmłodszych Krakowian świadomymi użytkownikami środowiska naturalnego, dzieci dowiedziały się czym jest smog i dlaczego jest groźny, skąd biorą się zanieczyszczenia powietrza oraz co możemy zrobić, aby je ograniczyć. Od 2020 r. program warsztatów obejmują również zagadnienia z zakresu energii odnawialnej. Na potrzeby warsztatów przygotowana została specjalna maskotka, inspirowana postacią superbohatera, przedstawiająca Kapitana Powietrze. Przystępna i ciekawa forma warsztatów, a także tematyka ciesząca się dużym zainteresowaniem okazała się na tyle atrakcyjna, że do Wydziału spływają ciągłe pytania o możliwość wzięcia udziału w warsztatach.
W 2020 r. zadanie współfinansowane było ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie.
Dzień Czystego Powietrza
Organizacja wirtualnego wydarzenia miała na celu promocję działań miasta zmierzających do poprawy jakości powietrza oraz promujących odnawialne źródła energii. Wyprodukowano filmu promujący termomodernizację budynków oraz instalację odnawialnych źródeł energii. W filmie wykorzystano zakupione dla Krakowskiego Centrum Doradztwa Energetycznego: zestawy edukacyjne do prezentacji doświadczeń związanych z fotowoltaiką oraz technologią wodorową, przenośny panel fotowoltaiczny wraz ze stacją magazynującą energie, miernik CO2 oraz watomierz. Wykorzystano także kamerę termowizyjną. W ramach wydarzenia film opublikowano w mediach społecznościowych GMK (profil na Facebooku oraz strona internetowa krakow.pl). Innymi inicjatywami w ramach Dnia Czystego Powietrza były publikacje materiałów edukacyjnych na miejskim portalu informacyjnym oraz dwutygodniku miejskim oraz artykułu partnerskiego na lokalnym portalu informacyjnym dotyczącym działań Gminy Miejskiej Kraków. Działaniem aktywizującym mieszkańców w ramach organizowanego wydarzenia był konkurs wiedzy z zakresu edukacji ekologicznej, w którym nagrodą był zestaw miejskich gadżetów edukacyjno-promocyjnych.
Edukacja ekologiczna w latach 2015 – 2019
1 września 2019 r., w dzień wejścia w życie zakazu stosowania paliw stałych, Gmina Miejska Kraków (organizatorzy: KS+JP+KBF) zorganizowała wydarzenie plenerowe prezentujące osiągnięcia Krakowa w zakresie poprawy jakości powietrza w mieście, mieszkańcy mogli wziąć udział w wielu warsztatach zorganizowanych przez Wydział ds. Jakości Powietrza np. dotyczących recyklingu, poznać działanie i korzyści odnawialnych źródeł energii, wziąć udział w grach i konkursach. W czasie wydarzenia odbył się briefing Prezydenta Miasta Krakowa, podczas którego Prezydent podsumował dotychczasowe osiągnięcia Krakowa, podziękował mieszkańcom za zaangażowanie we wspólną walkę o poprawę jakości powietrza, a także przedstawił kolejne kroki, które podejmowane będą w mieście.
W 2019 r. zorganizowano 1 edycję warsztatów „Kapitan Powietrze i Misja Edukacja”, w ramach której edukacją ekologiczną objęto ponad 1200 uczniów z krakowskich placówek edukacyjnych.
W listopadzie i grudniu 2019 r. zorganizowane zostały spotkania i prelekcje dla mieszkańców, w ramach nowej inicjatywy pn. „Centrum Czystego Powietrza”, skupione wokół tematyki związanej z ograniczaniem zanieczyszczeń powietrza w przestrzeni miejskiej i zdrowotnymi konsekwencjami długotrwałego przebywania w środowisku o przekroczonych dopuszczalnych stężeniach pyłów zawieszonych. Spotkania z zakresu edukacji ekologicznej skierowane były do mieszkańców Krakowa z uwzględnieniem trzech głównych grup docelowych (rodziny, seniorzy oraz kobiety w ciąży). Dodatkowo w czasie spotkań mieszkańcy skorzystać mogli z mobilnego punktu diagnostycznego, w którym bezpłatnie wykonać mogli podstawowe badania. W ramach Centrum Czystego Powietrza zorganizowanych zostało 30 spotkań, w których udział wzięło 944 mieszkańców Krakowa.
Prowadzona od 2015 r. kampania informacyjno-edukacyjna „TAK! Dla czystego powietrza w Krakowie” była jednym z pierwszych działań Gminy Miejskiej Kraków, ukierunkowanych na zwiększanie świadomości mieszkańców Krakowa w zakresie szkodliwości zanieczyszczeń powietrza dla zdrowia, źródeł powstania zanieczyszczeń powietrza, w tym pyłów zawieszonych, a także promocji programów dotacyjnych prowadzonych przez Gminę, umożliwiających zmianę systemu ogrzewania na proekologiczny. W ciągu 5 lat przeprowadzono 10 edycji kampanii, którą w sposób bezpośredni objętych zostało 75 tys. gospodarstw domowych na terenie Krakowa, a w sposób pośredni nawet 800 tys. osób.