27 kwietnia 2022 r. Rada Miasta Krakowa podjęła uchwałę Nr LXXXIII/2368/22 w sprawie utworzenia parku kulturowego pod nazwą Park Kulturowy Kazimierz ze Stradomiem. Tą szczególną formą ochrony zostanie objęty Kazimierz, Stradom, a także fragment Bulwarów Wiślanych i teren znajdujący się niegdyś pomiędzy granicą Kazimierza, a dawną Wisłą – nowy park kulturowy to obszar zajmujący łącznie ponad 140 hektarów.
Uchwała została opublikowana 4 maja 2022 r. w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego pod pozycją 3267
Utworzenie parku kulturowego w założeniu ma zapewnić właściwą ochronę temu cennemu kulturowo obszarowi. Formalne prace nad utworzeniem parku kulturowego rozpoczęły się 12 czerwca 2019 r. podjęciem przez Radę Miasta Krakowa uchwały XVIII/363/19 w sprawie ogłoszenia o podjęciu prac nad utworzeniem parku kulturowego pod nazwa Park Kulturowy Kazimierz ze Stradomiem. W ramach tych prac na zlecenie Prezydenta Miasta Krakowa, został opracowany projekt „Planu ochrony Parku Kulturowego Kazimierz ze Stradomiem”. Dokument ten stanowił podstawę do sformułowania regulacji, które zostały wpisane w treść projektu uchwały tworzącej Park Kulturowy Kazimierz ze Stradomiem. Na przełomie października i listopada 2021 r. Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego przeprowadził konsultacje społeczne dotyczące proponowanych zapisów projektu uchwały w sprawie utworzenia nowego parku kulturowego. Na podstawie wyniku konsultacji społecznych, przed przesłaniem projektu uchwały do Rady Miasta Krakowa w dokumencie dokonano niezbędnych zmian.
Wzorem już funkcjonujących parków kulturowych, uchwała o utworzeniu Parku Kulturowego Kazimierz ze Stradomiem, obejmuje przepisy regulujące prowadzenie robót budowlanych, działalności handlowej i usługowej, funkcjonowanie ogródków gastronomicznych oraz zasady dotyczące możliwości umieszczania szyldów, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych (także na barkach).
Uchwała porządkuje również kwestię prowadzenia przewozu osób za pomocą pojazdów wolnobieżnych z napędem elektrycznym (tzw. meleksów). W uchwale znalazły się też zapisy odzwierciedlające postulaty mieszkańców tej części Krakowa, takie jak wprowadzenie ograniczenia godzin funkcjonowania ogródków gastronomicznych oraz foodtrucków.
Uchwała podjęta przez Radę Miasta Krakowa została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego. Od tego momentu do końca sierpnia będzie obowiązywać vacatio legis. Od 1 września 2022 r. wszystkie nowe obiekty i elementy zagospodarowania przestrzeni (m.in. tablice i urządzenia reklamowe) pojawiające się na obszarze Parku Kulturowego Kazimierz ze Stradomiem będą musiały zachować zgodność z zapisami dokumentu. Natomiast do obiektów i elementów już funkcjonujących na tym terenie nowe regulacje i przepisy będą miały zastosowanie dopiero po upływie dodatkowych 12 miesięcy.
W ramach prac nad utworzeniem na Kazimierzu i Stradomiu Parku Kulturowego, na zlecenie Prezydenta Miasta Krakowa opracowany został „Plan ochrony Parku Kulturowego Kazimierz ze Stradomiem”. Sporządzenie takiego dokumentu jest spełnieniem wymagań ustawowych, obligatoryjnych dla każdego parku kulturowego. Autorami opracowania jest zespół naukowców m.in. z Politechniki Krakowskiej oraz Narodowego Instytutu Dziedzictwa, działający pod kierownictwem dr n. hum., mgr inż. arch Jerzego Wowczaka. „Plan ochrony Parku Kulturowego Kazimierz ze Stradomiem” został uzgodniony przez Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i 27 kwietnia 2022 r. został zatwierdzony uchwałą Nr LXXXIII/2369/22 przez Radę Miasta Krakowa.
Ze względu na obszerność opracowania „Plan ochrony Parku Kulturowego Kazimierz ze Stradomiem” był realizowany w trzech etapach w ciągu 2019 i 2020 roku:
1) etap pierwszy, obejmował analizę widokową, tj. ustalenia ekspozycji czynnej i biernej krajobrazu Kazimierza i Stradomia, w szczególności identyfikację i waloryzację punktów, osi i ciągów widokowych,
2) etap drugi, w którym dokonana została analiza stanu istniejącego krajobrazu, tj.:
a) studium historyczne Kazimierza i Stradomia wraz z analizą zasadności utworzenia parku kulturowego
b) podział krajobrazu Kazimierza i Stradomia na elementy podstawowe wraz z uzasadnieniem kryterium podziału,
c) identyfikacja wnętrz architektoniczno-krajobrazowych (WAK) i ich zespołów (ZWAK),
d) analiza krajobrazu Stradomia i Kazimierza za pomocą zidentyfikowanych WAK i ZWAK,
3) etap trzeci, w którym dokonano oceny wartości oraz wskazano wytyczne działań, poprzez:
a) analizę procesów przeszłych i aktualnie trwających w krajobrazie Kazimierza i Stradomia oraz określenie kierunków przemian,
b) waloryzację obszarów Kazimierza i Stradomia pod względem historycznym i współczesnym,
c) analizę SWOT obszaru planowanego parku kulturowego,
d) wytyczne ochrony i kształtowania krajobrazu, wynikające z oceny wartości,
e) wykaz działań w poszczególnych ZWAK, w formie materiału operacyjnego, zawierającego wytyczne do uchwały Rady Miasta Krakowa o utworzeniu Parku Kulturowego Kazimierz ze Stradomiem oraz do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na obszarze objętym parkiem kulturowym.
W wyniku uzgodnień z Małopolskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków zespół autorów dokonał w 2021 r. niezbędnych zmian i uzupełnień w treści opracowania.
„Plan ochrony Parku Kulturowego Kazimierz ze Stradomiem” jest materiałem specjalistycznym i autorskim. Stanowi analizę uwarunkowań historycznych i stanu faktycznego oraz zawiera identyfikację zjawisk i problemów, które powinny zostać rozwiązane poprzez objęcie ochroną w formie parku kulturowego, jak również wytyczne do projektu uchwały o utworzeniu parku kulturowego oraz do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Opracowanie stanowi podstawę do sformułowania regulacji normatywnych, które będą obowiązywać w obszarze Parku Kulturowego Kazimierz ze Stradomiem, a po zatwierdzeniu przez Radę Miasta Krakowa, jest dokumentem wskazującym kierunki działań służb miejskich dla realizacji celów utworzenia Parku.
PLAN OCHRONY PARKU KULTUROWEGO KAZIMIERZ ZE STRADOMIEM
Etap I – Tekst: Analiza widokowa
ETAP I - Plansza 1a: Analiza uwarunkowań widokowych
ETAP I - Plansza 1b: Ekspozycja bierna
ETAP III – Tekst: Ocena wartości i wytyczne działań
Etap III – Plansza 2: Ciągi widokowe
ETAP III - Plansza 3: Zespoły wnętrz architektoniczno-krajobrazowych
ETAP III - Plansza 4: Wytyczne w zakresie procesów przemian krajobrazu
ETAP III - Plansza 5: Waloryzacja widokowa
ETAP III - Plansza 6: Waloryzacja historyczna i współczesna ZWAK
ETAP III - Plansza 7: Wytyczne ochrony i kształtowania krajobrazu
ETAP III – Tekst: Synteza Planu ochrony Parku Kulturowego Kazimierz ze Stradomiem
Park Kulturowy Kazimierz ze Stradomiem – wyniki konsultacji społecznych
W dniach 25 października do 19 listopada 2021 r. Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego przeprowadził konsultacje społeczne dotyczące projektu uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie utworzenia parku kulturowego pod nazwą „Park Kulturowy Kazimierz ze Stradomiem”.
Planowany park kulturowy to kolejny, po Starym Mieście i Nowej Hucie, teren, który podlegać będzie specjalnej ochronie, przewidzianej w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Kazimierz i Stradom to obszar wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, wchodzący również w skład historycznego zespołu miasta, uznanego zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej za Pomnik Historii. Obszary tych dwóch historycznych dzielnic znajdują się na terenie najcenniejszej historycznie części Krakowa.
Utworzenie Parku kulturowego Kazimierz ze Stradomiem ma zabezpieczyć istniejącą zabudowę zabytkową tej przestrzeni oraz wpłynąć na sposób jej użytkowania, zgodnie z oczekiwaniami mieszkańców, władz Krakowa
i rekomendacjami ekspertów, którzy przygotowali plan ochrony tego terenu. Wzorem już funkcjonujących parków kulturowych, uchwała o utworzeniu Parku kulturowego Kazimierz ze Stradomiem, obejmie przepisy regulujące prowadzenie robót budowlanych, działalności handlowej i usługowej, funkcjonowanie ogródków gastronomicznych oraz zasady dotyczące możliwości lokalizowania tablic reklamowych i urządzeń reklamowych.
Przeprowadzenie konsultacji społecznych pozwoliło poznać oczekiwania i potrzeby mieszkańców oraz pozostałych interesariuszy wobec projektowanego Parku Kulturowego Kazimierz ze Stradomiem.
Prezentowany materiał zawiera także ustosunkowanie się do postulatów zgłaszanych przez mieszkańców i przedsiębiorców (załącznik nr 4 do raportu).
Wynikiem przeprowadzonych konsultacji społecznych, w tym przeanalizowanych formularzy konsultacyjnych, będzie zrewidowany projekt uchwały. Aktualnie projekt uchwały jest poddawany poprawkom i uzupełnieniom. Po uzyskaniu ponownej opinii Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zostanie poddany głosowaniu przez Radę Miasta Krakowa.
Załączniki:
Raport z konsultacji PK Kazimierz ze Stradomiem
Załącznik1 podsumowanie akcji informacyjnej
Załącznik2 dane z internetowego formularza konsultacyjnego
Załącznik3.1 prezentacja nr 1 ze spotkania konsultacyjnego
Załącznik3.2 prezentacja nr 2 ze spotkania konsultacyjnego
Załącznik3.3 prezentacja nr 3 ze spotkania konsultacyjnego
Załącznik4 ustosunkowanie się do wniosków i uwag złożonych w toku konsultacji
Projekt uchwały poddany konsultacjom:
Projekt uchwały Park Kulturowy Kazimierz ze Stradomiem
Załączniki:
załącznik nr 1 do uchwały PK KS granica
załącznik nr 2 do uchwały PK KS opis słowny granicy
załącznik nr 3 do uchwały PK KS lokalizacja punktów reklamowych i handlowych
załącznik nr 4 do uchwały PK KS wzór słupa ogłoszeniowego
załącznik nr 5 do uchwały PK KS trasy pojazdów wolnobieżnych
załącznik nr 6 do uchwały PK KS wymagania dla pojazdów wolnobieżnych
Sprawozdania Zespołu ds. Parków Kulturowych z realizacji zadań