Charakterystyka klęsk żywiołowych oraz ich skutków
Klęski żywiołowe to częste zjawiska na naszej planecie. Są przyczyną ogromnych zniszczeń, strat materialnych oraz śmierci ludzi w skali większej niż straty i zniszczenia poniesione w wielu wojnach. Są to: trzęsienia ziemi, wybuchy wulkanów, pożary, powodzie, huragany, sztormy, długotrwałe susze, silne mrozy i śnieżyce, ulewne deszcze, lawiny, epidemie i inne zjawiska, które człowiek współczesny umie już przewidywać lecz nie potrafi stawić czoła. Ofiarami klęsk żywiołowych są ludzie w różnym wieku i o różnym stanie zdrowia, a wiec ci, których śmierć klęski żywiołowe przyśpieszyły, tj. ofiary szoków, zawałów, epidemii, głodu, wyczerpania itp. Niektóre groźne siły przyrody, oprócz niszczącego, mają również pożyteczne oddziaływanie. Na przykład ulewne deszcze gaszą pożary leśne, duże opady śniegu przeciwdziałają suszy, ciepłe wody – rezultat wulkanicznych procesów – są wykorzystywane w gospodarce narodowej, burze z wyładowaniami atmosferycznymi sprzyjają naturalnemu powstawaniu nawozów azotowych w glebie oraz powstawaniu ozonu, itp.
Przeciwdziałanie klęskom żywiołowym i awariom produkcyjnym oraz likwidacja ich skutków.
Na likwidację skutków katastrof (klęsk żywiołowych i awarii produkcyjnych) składa się sześć grup przedsięwzięć organizacyjnych i inżynieryjnych:
1 grupa – prognozowanie klęsk żywiołowych, na podstawie prognoz meteorologicznych, sejsmicznych, wulkanicznych, glacjologicznych, biologicznych itp., oraz uzyskanych za pomocą sztucznych satelitów ziemi.
2 grupa – walka z katastrofami obejmująca uprzedzanie i ostrzeganie ludności i zakładów pracy, ewakuację ludności z obszarów zagrożonych oraz lokalizację skutków katastrof w celu ograniczenia dalszych strat i zniszczeń.
3 grupa – akcja ratunkowa prowadzona w rejonach objętych skutkami katastrof, obejmująca:
- prowadzenie rozpoznania specjalistycznego,
- określenie zakresu strat i zniszczeń,
- określenie rozmiarów stref zniszczeń, pożarów i zatopień,
- określenie, które obiekty i miejsca zamieszkania ludności są bezpośrednio zagrożone,
- określenie sił i środków niezbędnych do lokalizacji i likwidacji skutków katastrof,
- ratowanie ludzi, zwierząt i mienia,
- udzielanie poszkodowanym pierwszej pomocy medycznej,
- prowadzenie prac zabezpieczających,
- zapewnienie porządku i bezpieczeństwa,
- ochronę mienia,
- wyszukiwanie i chowanie zmarłych.
4 grupa – udzielanie niezbędnej pomocy poszkodowanym w rejonach objętych skutkami katastrof.
5 grupa – tymczasowe, a następnie całkowite odtworzenie (często połączone z rekonstrukcją miast, osiedli, zakładów pracy, odbudowa zniszczonych i uszkodzonych budynków i urządzeń, źródeł wody, sieci komunalnych i energetycznych, łączności i transportu). Odrestaurowanie i konserwacja zabytków i dóbr kultury, a także budowa nowych budynków i urządzeń – w miejsce całkowicie zniszczonych.
6 grupa – przeprowadzenie przedsięwzięć inżynieryjno – technicznych zwiększających odporność i niezawodność funkcjonowania zakładów pracy na wypadek ponownego zaistnienia katastrof, wykonanie prac profilaktycznych zabezpieczających budynki i inne urządzenia przed zniszczeniem w przyszłości oraz innych przedsięwzięć mających na celu ochronę ludności, dóbr materialnych i dóbr kultury. Sterowanie przebiegiem klęski żywiołowej, jej ujarzmienie, to jeszcze odległa sprawa. Człowiek nie włada energią porównywalną z energią huraganów, trzęsień ziemi i innych groźnych zjawisk przyrody. Ale pierwsze kroki zostały już zrobione. Zostały opanowane metody wywoływania opadów deszczu i śniegu, spowodowania mgły, zatrzymania leśnych pożarów. Siły niszczące klęsk żywiołowych są ogromne lecz nie nieograniczone. Prognozując i wykonując działania profilaktyczne mające zmniejszyć lub zniwelować skutki klęsk żywiołowych, przygotowując środki ochrony i w odpowiednim czasie je stosując w walce z klęskami żywiołowymi do likwidacji ich następstw włącznie, można niszczące działanie klęsk żywiołowych sprowadzić do minimum.
Zobacz też:
Huragany, sztormy, trąby powietrzne
Zawieje, lawiny śnieżne, silne mrozy