Misja 100 miast

„Europejska Misja miast neutralnych klimatycznie i inteligentnych do roku 2030” jest inicjatywą Komisji Europejskiej. Celem Misji jest wsparcie i promocja 100 europejskich miast w systemowej transformacji w kierunku neutralności klimatycznej i przekształcenie ich w ośrodki eksperymentów i innowacji.

Spośród 377 miast kandydujących wybrano 100 miast pochodzących z państw członkowskich Unii, a dodatkowo 12 miast z krajów stowarzyszonych lub potencjalnie stowarzyszonych z programem Horyzont Europa (2021–2027) w zakresie badań naukowych i innowacji. W wybranych miastach zamieszkuje 12% populacji Europy. W tym gronie znalazły się zarówno większe, jak i mniejsze ośrodki – znajdujące się obecnie na różnych etapach drogi do osiągnięcia neutralności klimatycznej.

Działania w zakresie badań i innowacji będą dotyczyły ważnych klimatycznie tematów: czystej mobilności, efektywności energetycznej i ekologicznego planowania urbanistycznego oraz możliwości budowania wspólnych inicjatyw i rozwijania współpracy w synergii z innymi programami UE.

Uczestniczące w Misji miasta opracują miejskie kontrakty klimatyczne (City Climate Contract), które będą zawierać ogólny plan dojścia do neutralności klimatycznej we wszystkich sektorach, takich jak: energia, budynki, gospodarka odpadami i transport wraz z powiązanymi planami inwestycyjnymi. W proces będą zaangażowani: obywatele, organizacje badawcze, przedsiębiorstwa, inwestorzy oraz władze regionalne i krajowe.

Neutralność klimatyczna jest głównym celem Unii Europejskiej. Większość inwestycji w celu dekarbonizacji będzie musiała być dokonywana, bezpośrednio lub pośrednio, przez obywateli, właścicieli nieruchomości, przedsiębiorstwa komunalne i energetyczne, przedsiębiorców i inne zainteresowane strony. W tym procesie miasta będą odgrywać kluczową rolę, mobilizując innych interesariuszy poprzez wykorzystanie swoich uprawnień planistycznych, ich roli jako udziałowców przedsiębiorstw użyteczności publicznej, poprzez inicjatywy skierowane do obywateli, poprzez stosowanie zachęt i katalizowanie inwestycji przy udziale wielu zainteresowanych stron.

Droga Krakowa do zmiany prowadzącej do neutralności klimatycznej będzie procesem iteracyjnym, działającym jednocześnie na różnych poziomach. Skoncentruje się na zbudowaniu 7 podstawowych elementów transformacji: silnego mandatu, dobrego zrozumienia systemu, silnego lokalnego ekosystemu, spójnego portfolio, działania transformacyjnego, uczenia się i refleksji, znormalizowanej praktyki „netto”.

Udział w „Europejskiej Misji miast neutralnych klimatycznie i inteligentnych do roku 2030” jest naturalną konsekwencją poprzednich działań Krakowa w zakresie neutralności klimatycznej i kontynuacją pracy podjętej w ramach projektu Climate-KIC „Krakow: Deep Demonstrations od Healthy, Clean Cities”. Projekt zmienił myślenie o radzeniu sobie z wyzwaniem zeroemisyjności: praca z innymi miastami europejskimi oraz z europejskimi ekspertami (design partners) pokazała, które metody są skuteczne, pozwoliła określić dźwignie zmiany a także wskazała, że zaangażowanie wszystkich grup mieszkańców (a nie tylko urzędników) jest kluczowe.

Kraków swoje ambicje klimatyczne jednoznacznie określił przystępując EIT Climate-KIC, Porozumienia Burmistrzów oraz Europejskiej Misji miast. Wątki klimatyczne od kilku lat konsekwentnie wprowadzane są do miejskich dokumentów strategicznych.

Podejmuje różnorodne działania w tej kwestii, prowadząc akcje dotyczące edukacji klimatycznej, realizując inwestycje które sprzyjają adaptacji miasta do zmian klimatu, tworząc standardy dla „zielonego budynku” wraz ze standardami energetycznymi, stosując rozwiązania błękitno-zielone, współpracując z krakowskimi organizacjami pozarządowymi oraz z krakowskim ośrodkiem naukowo-akademickim oraz uczestnicząc w wielu inicjatywach europejskich wymieniając się dobrymi praktykami z innymi miastami. Te działania realizowane przez wydziały UMK, jednostki i spółki miejskie.

Realizowane zmiany mają czynić Kraków miastem rozwijającym się w sposób zrównoważony, dążącym do dobrobytu gospodarczego i zdrowia mieszkańców w harmonii z przyrodą i z uwzględnieniem potrzeb przyszłych pokoleń, odpornym na ekstremalne zjawiska klimatyczne, radzącym sobie ze skutkami tych zjawisk, oszczędnym i przyjaznym dla swoich mieszkańców i przyjeżdżających gości.

Więcej o Misji tutaj [strona w języku angielskim]