POMOC DE MINIMIS
Pomoc de minimis to pomoc, której udzielenie - z uwagi na jej znikomą wartość - nie skutkuje zakłóceniem konkurencji w wymiarze unijnym. W związku z tym pomoc ta nie spełnia wszystkich kryteriów określonych w art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Pomoc de minimis nie stanowi pomocy publicznej, podlega jednak unijnym regułom dotyczącym pomocy publicznej.
Warunki dopuszczalności pomocy de minimis określa Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013 r., str. 1).
Kwota pomocy de minimis przyznana przez dane państwo członkowskie UE dla jednego przedsiębiorstwa w okresie trzech kolejnych lat podatkowych nie może przekroczyć 200 tys. euro, a dla przedsiębiorstwa prowadzącego działalność w sektorze transportu drogowego towarów 100 tys. euro.
Przepisy powyższego rozporządzenia, poza wyjątkami, o których mowa w art. 1 ust. 1 lit. c mają zastosowanie również do pomocy w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych.
Pomocy de minimis nie można łączyć z pomocą publiczną (inną niż pomoc de minimis) w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych, w przypadku gdyby taka kumulacja miała skutkować przekroczeniem poziomu intensywności tej pomocy publicznej.
Rozporządzenie nr 1407/2013 stosuje się do pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom we wszystkich sektorach, z wyjątkiem:
a) pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w sektorze rybołówstwa i akwakultury, objętymi Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1379/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury, zmieniającym rozporządzenia Rady (WE) nr 1184/2006 i (WE) nr 1224/2009 oraz uchylającym rozporządzenie Rady (WE) nr 104/2000 (Dz.U. L 354 z 28.12.2013, s. 1).;
b) pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom zajmującym się produkcją podstawową produktów rolnych;
c) pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych w następujących przypadkach:
(i) kiedy wysokość pomocy ustalana jest na podstawie ceny lub ilości takich produktów nabytych od producentów podstawowych lub wprowadzonych na rynek przez przedsiębiorstwa objęte pomocą;
(ii) kiedy przyznanie pomocy zależy od faktu przekazania jej w części lub w całości producentom podstawowym;
d) pomocy przyznawanej na działalność związaną z wywozem do państw trzecich lub państw członkowskich, tzn. pomocy bezpośrednio związanej z ilością wywożonych produktów, tworzeniem i prowadzeniem sieci dystrybucyjnej lub innymi wydatkami bieżącymi związanymi z prowadzeniem działalności wywozowej;
e) pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem korzystania z towarów krajowych w stosunku do towarów sprowadzanych z zagranicy.
Pomoc de minimis nie może także zostać wykorzystana na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego towarów.
Zgodnie z art. 6 ust. 3 rozporządzenia nr 1407/2013, państwo członkowskie, może przyznać nową pomoc de minimis dopiero po upewnieniu się, że nie podniesie ona całkowitej kwoty pomocy de minimis przyznanej danemu przedsiębiorstwu do poziomu przekraczającego odpowiedni pułap oraz że wszystkie warunki określone w rozporządzeniu są przestrzegane. Przed przyznaniem nowej pomocy de minimis, konieczne jest więc uzyskanie od podmiotu któremu ma być taka pomoc udzielona informacji o wszelkiej pomocy de minimis przyznanej mu w ciągu bieżącego roku podatkowego oraz dwóch poprzedzających lat. Obowiązek w tym zakresie realizowany jest na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 362).
Przedsiębiorca ubiegający się o wsparcie w ramach pomocy de minimis zobowiązany jest do przedłożenia następujących dokumentów:
Konieczność przedkładania informacji na temat pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie wynika z zasad kumulacji pomocy de minimis o których mowa w art. 5 ust.1 rozporządzenia nr 1407/2013. Pomoc de minimis podlega kumulacji z pomocą przyznaną zgodnie z innymi rozporządzeniami Komisji o pomocy de minimis do odpowiedniego pułapu określonego w art. 3 ust. 2 rozporządzenia (przy zapewnieniu rozdzielności rachunkowej poszczególnych rodzajów działalności). W związku z tym przy obliczaniu wartości pomocy de minimis udzielonej przedsiębiorcy należy brać pod uwagę zarówno pomoc de minimis jak i pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (i odwrotnie).
W sytuacji, gdy udzielenie nowej pomocy de minimis spowodowałoby przekroczenie dopuszczalnego limitu organ, do którego zwrócił się przedsiębiorca, zobowiązany jest odmówić udzielenia takiej pomocy.
Pomoc de minimis stanowiąca rekompensatę za świadczenie usług w ogólnym interesie gospodarczym
Warunki dopuszczalności pomocy określa Rozporządzenie Komisji (UE) nr 360/2012 z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis przyznawanej przedsiębiorstwom wykonującym usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym (Dz. Urz. UE L 114 z 26.04.2012, s.8). Okres obowiązywania rozporządzenia został wydłużony do dnia 31 grudnia 2020 r. na mocy Rozporządzenia Komisji (UE) 2018/1923 z dnia 7 grudnia 2018 r. zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 360/2012 w odniesieniu do okresu jego stosowania (Dz. Urz. UE L 313 z 10.12.2018, s. 2).
Limit pomocy de minimis dla jednego przedsiębiorstwa świadczącego usługi w ogólnym interesie gospodarczym przyznana przez dane Państwo Członkowskie UE w okresie trzech kolejnych lat podatkowych nie może przekroczyć 500 tys. euro.
Rozporządzenie nie stosuje się m. in. do:
a) pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom działającym w sektorze węglowym zgodnie z definicją zawartą w decyzji Rady 2010/787/UE;
b) pomocy przyznawanej podmiotom gospodarczym prowadzącym działalność zarobkową w zakresie przewozu drogowego;
c) pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom znajdującym się w trudnej sytuacji w rozumieniu Wytycznych dotyczących pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw niefinansowych znajdujących się w trudnej sytuacji (Dz. Urz. UE C 249 z 31.7.2014, s. 1).
Zakres informacji przedkładanych przez przedsiębiorcę ubiegającego się o tę pomoc określa załącznik nr 2 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis (Dz. U. Nr 53, poz. 311 z późn. zm.).
Zaświadczenia o pomocy de minimis
Państwo Członkowskie udzielające przedsiębiorcy pomocy de minimis zobowiązane jest do poinformowania o charakterze i wartości wsparcia. Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej do wydania zaświadczenia o pomocy de minimis zobowiązany jest podmiot udzielający pomocy. Zaświadczenie wydawane jest z urzędu na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 marca 2007 r. w sprawie zaświadczeń o pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 350) – według wzoru stanowiącego załącznik nr 1. Zaświadczenie o pomocy powinno być wydane wraz dokumentem (decyzją, umową, porozumieniem) na podstawie którego przedsiębiorca nabył prawo do pomocy. Organ wydaje zaświadczenie, o ile spełnione są wszystkie warunki do udzielenia pomocy de minimis. Spełnienie warunków rozporządzenia nr 1407/2013 musi nastąpić w dniu ubiegania się o tę pomoc jak również w dniu jej faktycznego udzielenia.
Organ udzielający pomocy de minimis zobowiązany jest z mocy prawa do wydania korekty zaświadczenia o pomocy de minimis w przypadku, kiedy stwierdzi, że wartość faktycznie udzielonej pomocy de minimis jest inna niż wykazana w zaświadczeniu wydanym przez ten organ. Zaświadczenie korygujące powinno być wydawane w terminie 14 dni od stwierdzenia tego faktu. W nowym zaświadczeniu organ podaje prawidłową wartość pomocy oraz stwierdza utratę ważności poprzedniego zaświadczenia.
Na organach udzielających pomocy de minimis ciążą również obowiązki sprawozdawcze, o których mowa w art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej.
Pomoc de minimis dla zakładów pracy chronionej
Na podstawie art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 511 z późn. zm.) prowadzący zakład pracy chronionej lub zakład aktywności zawodowej w stosunku do tego zakładu zwolniony jest m. in. z podatku od nieruchomości, rolnego, leśnego, od podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych opłat.
Środki z tych zwolnień w 90% przekazywane są na – Zakładowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (ZFRON), do utworzenia którego, na mocy art. 33 ust. 1 ustawy zobowiązany jest każdy pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej. Dysponentem środków ZFRON, stosownie do postanowień art. 33 ust. 9 ustawy jest zakład pracy chronionej, który ze środków tego funduszu pokrywa wydatki związane z finansowaniem rehabilitacji zawodowej, społecznej oraz leczniczej osób niepełnosprawnych.
Środki ze zwolnień, o których mowa w art. 31 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie stanowią pomocy publicznej aż do momentu wydatkowania tych środków na przysporzenie dla przedsiębiorcy. Część wydatków dokonywanych z ZFRON stanowi pomoc de minimis. Dniem udzielenia pomocy de minimis jest dzień wydatkowania środków z konta ZFRON. a wartość pomocy przeliczana na euro według kursu z dnia wydatkowania środków z konta ZFRON.
Zasady wydatkowania środków zgromadzonych na koncie ZFRON oraz warunki uznania niektórych z nich za pomoc de minimis określa Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2007 r. w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 1023). Rozporządzenie obowiązuje od dnia 1 stycznia 2008 r. do dnia 30 czerwca 2021 r. Katalog wydatków stanowiących pomoc de minimis zawarty jest w § 2 Rozporządzenia.
Jeżeli pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej poniesie wydatek ze środków zgromadzonych na ZFRON i zgodnie z przepisami rozporządzenia wydatek ten kwalifikuje się do uznania go za pomoc de minimis musi wystąpić do właściwego organu podatkowego lub podmiotu uprawnionego do pobierania opłat na podstawie odrębnych przepisów o wydanie zaświadczenia o pomocy de minimis. Procedura związana z uzyskaniem stosownego zaświadczenia zawarta jest w § 9 rozporządzenia.
W celu uzyskania zaświadczenia przedsiębiorca przedstawia informację o dokonaniu wydatku ze środków ZFRON w ciągu 30 dni od dnia jego dokonania. Dodatkowo przedsiębiorca powinien przedłożyć:
Zwolnienia, o których mowa w art. 31 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych mogą być przeznaczone na pokrycie wydatków w wysokości nieprzekraczającej 81% wartości tych zwolnień.
Zaświadczenie o pomocy de minimis może być wystawione dopiero wówczas, kiedy przedsiębiorca prowadzący zakład pracy chronionej udokumentuje poniesiony wydatek, a ponadto organ wydający zaświadczenie będzie miał pewność, że wszystkie pozostałe warunki uznania go za pomoc de minimis zostały spełnione, w tym m. in. zapewniona została zgodność z przepisami Rozporządzenia Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013 r., s. 1).
Na każdym etapie postępowania organ wydający zaświadczenie ma prawo do przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego. W przypadku kiedy przedsiębiorca nie złoży wszystkich wymaganych dokumentów lub z innych powodów nie jest możliwe wydanie zaświadczenia o pomocy de minimis organ odmawia jego wydania. Na postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia przysługuje zażalenie.