Najem lokalu

Kto może wstąpić w stosunek najmu lokalu mieszkalnego po zmarłym najemcy?

Osoba uprawniona wstępuje w stosunek najmu z mocy prawa z chwilą śmierci najemcy i zastosowanie mają przepisy obowiązujące w tym dniu.

Od 10 lipca 2001 r. niniejszą kwestię reguluje art. 691 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego brzmieniem, w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą. Dodatkowo, na mocy art. 31 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, uprawniona do wstąpienia w stosunek najmu jest osoba, która sprawowała nad najemcą opiekę na podstawie stosownej umowy zawartej na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. Prawo lokalowe. Warunkiem dla wstąpienia jest stałe zamieszkiwanie z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci. W razie braku wymienionych osób stosunek najmu lokalu mieszkalnego wygasa. Wstąpienie w stosunek najmu nie jest możliwe w przypadku śmierci jednego z współnajemców (np. małżonka w sytuacji wspólnego najmu) - wówczas stroną stosunku najmu jest w dalszym ciągu pozostały przy życiu współnajemca lub współnajemcy.

Wcześniejsze przepisy:

• od dnia 12 listopada 1994 r. do dnia 9 lipca 2001 r. art. 8 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych,
• od 1 sierpnia 1974 r. do 11 listopada 1994 r. – art. 691 Kodeksu cywilnego w odmiennym niż obecnie brzmieniu oraz art. 8 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. Prawo lokalowe,
• od 1 stycznia 1965 r. do 31 lipca 1974 r. – art. 17 ustawy z dnia 30 stycznia 1959 r. Prawo lokalowe.

Potwierdzenie tych uprawnień jest możliwe przez Wydział Mieszkalnictwa reprezentujący właściciela lokalu, tj. Gminę Miejską Kraków (Usługa ML-1). Stosowny wniosek składa się w przypadku lokali będących własnością Gminy Miejskiej Kraków, Skarbu Państwa, a także lokali znajdujących się budynkach należących do osób nieznanych z miejsca pobytu, pozostających w zarządzie ZBK, dla których nie został ustanowiony kurator oraz lokali znajdujących się w budynkach stanowiących współwłasność w częściach ułamkowych Gminy Miejskiej Kraków lub Skarbu Państwa i osób fizycznych pozostających w zarządzie ZBK. Jeżeli lokal mieszkalny znajduje się w budynku pozostającym poza zarządem gminnym, potwierdzenie wstąpienia w stosunek najmu należy do właściwego zarządcy lub właściciela nieruchomości.

W sprawach spornych, możliwe jest wystąpienie na podstawie art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego ze stosownym powództwem do właściwego miejscowo sądu cywilnego. Uzyskany w wyniku tego postępowania wyrok sądowy jest wiążący dla wszystkich.