UCHWAŁA NR 1843/14 RADY MIASTA KRAKOWA z dnia 8 października 2014 r. w sprawie ustalenia kierunków działania Prezydenta Miasta Krakowa mających na celu realizację Narodowego Pragramu Ochrony Zdrowia Psychicznego w Gminie pt. "Kraków jako dobra wspólnota"
Miejski Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2013-2015 stanowi kontynuację realizacji celów operacyjnych zawartych w Miejskim Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2010-2012. Z uwagi na uwarunkowania epidemiologiczne, poziom rozwoju zasobów opieki psychiatrycznej i pomocy społecznej oraz integralności problemów zdrowotnych i społecznych zaistniała konieczność wypracowania programu lokalnego ochrony zdrowia psychicznego w oparciu o model regionalny, jakim jest Małopolski Program Ochrony Zdrowia Psychicznego oraz w oparciu o Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego.
W dniu 28 grudnia 2010 r. Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 24, poz. 128). Wydanie przedmiotowego rozporządzenia umożliwia implemencję założeń Programu, określonych w ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1375 z późn. zm.) wskazując jednocześnie na rosnącą rangę zdrowia psychicznego społeczeństwa wśród priorytetów polityki zdrowotnej państwa.
W ramach Miejskiego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2013-2015 realizowany będzie program – Pomoc w powrocie do zdrowego funkcjonowania psychicznego: Program profilaktyki głębokich, nawracających zaburzeń psychicznych (GZP). Przyjęty do realizacji program zdrowotny zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) uzyskał pozytywną opinię Agencji Oceny Technologii Medycznych.
Pomoc w powrocie do zdrowego funkcjonowania psychicznego: Program profilaktyki głębokich, nawracających zaburzeń psychicznych (GZP).
1. Uzasadnienie potrzeby wdrożenia programu
Wskaźniki epidemiologiczne wskazują na rosnącą ilość zachorowań. Zgodnie z załącznikiem 1. do NPOZP (Ministerstwo Zdrowia 2011) w ciągu 18 lat, od roku 1990 – do 2007 wskaźnik rejestrowanego rozpowszechnienia zaburzeń psychicznych wzrósł o 119% (z 1629 do 3571 na 100.000 tys. ludności) w opiece ambulatoryjnej. W opiece stacjonarnej wzrósł o 50% (z 362 do 542 na 100.000 ludności). Nastąpił wzrost zachowań w zakresie wszystkich kategorii diagnostycznych. Uzasadnione i konieczne jest wdrożenie zatem postępowania zapobiegawczego, nie dopuszczającego do lawinowego wzrostu zachorowań. Przy braku działań profilaktycznych lawinowy wzrost zachorowań przeciążyłby i wyczerpały istniejące zasoby lecznicze, a koszty zaniechania profilaktyki byłyby gigantyczne. Zadanie prowadzenia profilaktyki zostało również nałożone przez Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego.
2. Cele programu
Cel główny
Celem ogólnym programu jest udzielenie porady profilaktycznej osobom z grupy zwiększonego ryzyka, co może opóźnić w czasie lub zapobiec głębszemu kryzysowi. Osoby, u których już występuje zaburzenie psychiczne będą wyłączane z programu i kierowane do leczenia psychiatrycznego. W ten sposób program może się przyczynić do szybszego rozpoczęcia leczeniu u osób, które już cierpią na zaburzenie psychiczne. Kolejnym celem programu jest zwiększenie świadomości osób zagrożonych (z grupy wysokiego ryzyka). Spodziewamy się również wzrostu świadomości lekarzy ogólnych odnośnie wiedzy o programie. Celem programu jest również propagowanie zachowań prozdrowotnych.
Cele szczegółowe
1) Zapobieżenie lub opóźnienie rozwoju głębokich, nawracających zaburzeń psychicznych poprzez prowadzenie porad profilaktycznych;
2) Ocena skuteczności porady profilaktycznej.
3) Organizacja programu
a) Części składowe, etapy i działania organizacyjne
Osoby skierowane do Programu będą poddane kompleksowej diagnozie, która będzie decydowała o tym, jakie konkretne działania profilaktyczne zostaną wdrożone. Do diagnozy poza pogłębionym wywiadem użyte zostaną specjalne narzędzia (kwestionariusze) – kwestionariusz Becka i Kwestionariusz Oceny Satysfakcji Beneficjenta z Porady Profilaktycznej, które później użyte zostaną również do ewaluacji skuteczności Programu.
b) Planowane interwencje
1) sesja edukacyjna wspierająca mechanizmy radzenia sobie z prodromalnymi dolegliwościami. Możliwość uczestnictwa do 6 miesięcy, częstotliwość spotkań w zależności od potrzeb. Sesja edukacyjna ma na celu wypracowanie świadomości zagrożeń zdrowia u beneficjenta Programu oraz wskazanie mu konkretnych propozycji rozwiązań problemów i sposobów implementacji zachowań prozdrowotnych, o profilaktycznym charakterze;
2) edukacyjne konsultacje rodzinne pozwalające na wzmocnienie struktury systemu rodzinnego, poprzez określenie obszarów problemowych i modelowanie mechanizmów radzenia sobie z problemem. Konsultacja edukacyjna ma nauczyć identyfikacji zagrożeń i umożliwić dalszą pracę nad wdrożeniem proponowanych w konsultacji rozwiązań;
3) w przypadku rozpoznania rozwiniętych „GZP” (głęboka depresja, psychoza, zaburzenie osobowości) przekazanie do dalszego leczenia do odpowiedniej placówki medycznej.
c) Kryteria i sposób kwalifikacji uczestników
Osoby skierowane do programu poddane będą kompleksowej diagnozie, która zadecyduje o tym, jakie konkretne działania profilaktyczne zostaną wprowadzone. Do diagnozy, poza pogłębionym wywiadem, użyte zostaną specjalne narzędzia (kwestionariusze), które później wykorzystane zostaną również do ewaluacji skuteczności Programu.
d) Zasady udzielania świadczeń w ramach programu
1) Świadczenia w ramach programu udzielane będą bezpłatnie.
2) Dostęp do świadczeń otwarty będzie dla wszystkich mieszkańców Krakowa powyżej 18go roku życia, nieleczonych z powodu głębokich zaburzeń psychicznych
3) Świadczenia udzielane będą do wyczerpania środków
e) Sposoby powiązania działań programu ze świadczeniami zdrowotnymi finansowanymi ze środków publicznych
Beneficjenci będą zapraszani do programu m.in. za pośrednictwem placówek finansowanych ze środków publicznych, dzięki czemu instytucje te zostaną częściowo odciążone od stale rosnącej liczby pacjentów.
f) Sposoby zakończenia udziału w programie i możliwość kontynuacji otrzymywania świadczeń zdrowotnych przez uczestników programu, jeżeli istnieją wskazania
Program przewiduje od 1 do 3 porad profilaktycznych. Beneficjenci, u których zaistniała potrzeba leczenia zostaną skierowani w odpowiednie miejsca, do specjalistów udzielających świadczeń zdrowotnych. Zakłada się, że większość beneficjentów wymagać będzie głównie porad profilaktycznych.
Bezpieczeństwo planowanych interwencji
Interwencje terapeutyczne proponowane w ramach programu są bezpieczną formą pomocy. W razie potrzeby dla beneficjentów przewidziana jest pomoc psychiatry.
Program profilaktyki głębokich, nawracających zaburzeń psychicznych (GZP), którego autorem jest dr Krzysztof Walczewski, konsultant wojewódzki w dziedzinie psychiatrii, skierowany jest do dorosłych mieszkańców Miasta Krakowa, pozwala rozpoznać kryzys oraz jemu zapobiec.