Pytanie referendalne sformułowane przez Radę Miasta Krakowa (Czy jest pani/pan za stworzeniem w Krakowie systemu monitoringu wizyjnego, którego celem byłaby poprawa bezpieczeństwa w Mieście?”) nie odnosiło się do konkretnego opracowania ani do gotowego projektu. Mając na względzie, że rozstrzygnięcie referendum kierunkowo przesądziło o konieczności stworzenia takiego systemu, którego efektem będzie „poprawa bezpieczeństwa w mieście”, koniecznym było podjęcie prac projektowych z uwzględnieniem takiego właśnie celu.
Osiągnięcie zakładanego celu jakim jest poprawa bezpieczeństwa w Mieście nie może ograniczać się do rozbudowy systemu nadzoru wizyjnego w przestrzeni publicznej. Ze względu na zakres rozstrzygnięcia referendalnego, przyjęto że budowa docelowego systemu nie może polegać na prostym zainstalowaniu kamer oglądu, ponieważ tego typu podejście nie gwarantowałoby spełnienia celu stworzenia systemu o jakim przesądziło referendum. W ramach wstępnych etapów prac nad rozwiązaniami projektowymi podjęto szereg dodatkowych działań takich jak między innymi budowa mapy bezpieczeństwa i badania poczucia bezpieczeństwa mieszkańców Krakowa. Prowadzone są równolegle także działania obejmujące realizację uchwalonego w styczniu br. nowego Programu Bezpieczny Kraków, oraz budowa Centrum Bezpieczeństwa i Monitoringu Miasta. Zmierzając do osiągnięcia celu określonego w pytaniu referendalnym Miasto wspólnie z Katedrą Socjologii Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego kończy pracę nad przygotowaniem modelu oceny wpływu kamer systemu monitoringu wizyjnego na bezpieczeństwo i poczucie bezpieczeństwa mieszkańców. W tym celu wybrano 8 obszarów na terenie Miasta (w tym objętych i nieobjętych monitoringiem ) zbliżonych pod względem geograficznym i pełniących podobne funkcje w przestrzeni, które poddane zostaną obserwacji pod kątem zmian w ilości notowanych tam zdarzeń i zmian poczucia bezpieczeństwa mieszkańców. Badania prowadzone będą od września br. Będziemy miastem, pierwszym w kraju, które kompleksowo podchodzi do tego zagadnienia. Wyniki wszystkich prowadzonych badań będą brane pod uwagę w dalszych pracach nad rozwojem systemu.
Realizując wyniki Referendum z 2014 roku Zarządzeniem nr 1953/2014 z dnia 11 lipca 2014 r. Prezydent Miasta Krakowa powołał zespół zadaniowy ds. realizacji wyników referendum z dnia 25 maja 2014 r. w zakresie pytania obejmującego zagadnienie systemu monitoringu wizyjnego poprawiającego bezpieczeństwo w Krakowie.
Zespół zakończył pracę z dniem 31 marca 2015 roku przedstawiając Prezydentowi Miasta Krakowa sprawozdanie wraz z wnioskami i rekomendacjami, które zostały zaakceptowane. Założono realizację zaplanowanych zadań w okresie 5 lat. Rolę koordynatora systemu oraz podmiotu odpowiedzialnego za dalszy jego rozwój pełnić będzie Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego UMK. Zadanie oglądu obrazu z monitoringu wizyjnego realizowała będzie Straż Miejska Miasta Krakowa, której przydzielono również rolę administratora systemu. WBiZK UMK opracował harmonogram realizacji zadania, który został zatwierdzony przez Prezydenta w 2015 roku i zaktualizowany w marcu 2017. Okres roku 2015, poświęcony był analizie zagrożeń oraz konsultacjom z mieszkańcami Krakowa, Radnymi Dzielnic, Policją i Strażą Miejską Miasta Krakowa w zakresie lokalizacji punktów kamerowych.
Na podstawie prowadzonych analiz zagrożeń i konsultacji, w 2016 r. wykonana została „Koncepcja rozbudowy monitoringu wizyjnego Miasta Krakowa” będąca realizacją wniosków i rekomendacji z prac Zespołu.
W ramach podejmowanych przez Miasto działań zmierzających do budowy miejskiego systemu monitoringu w 2016 roku zamontowano 19 kamer zlokalizowanych w wybranych ciągach komunikacyjnych pieszych i kołowych, które wykorzystywane były do zabezpieczenia Światowych Dni Młodzieży
W 2017 roku w oparciu o przygotowaną dokumentację „Koncepcji…” zlecono wykonanie projektu technicznego rozbudowy systemu monitoringu wizyjnego.
W oparciu o przygotowaną dokumentację w maju 2018 roku ogłoszone zostały przez Zarząd Infrastruktury Komunalnej jako zarządcy miejskiej sieci światłowodowej postępowania przetargowe na wykonanie odcinków światłowodów dla systemu nadzoru wizyjnego, oraz na instalację punktów kamerowych na terenie Krakowa , natomiast Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego ogłosił przetarg na realizację drugiej części tego zadania obejmujący wykonanie dwóch serwerowni, oraz centrum oglądu monitoringu wizyjnego. Wnioski i rekomendacje NIK ogłoszone w marcu
2014 roku po przeprowadzonej kontroli funkcjonowania miejskich systemów monitoringu wizyjnego w różnych miastach na terenie Polski, są uwzględniane podczas wdrażania systemu monitoringu w Krakowie.
W dalszym ciągu brakuje jednolitego ustawowego uregulowania zasad stosowania monitoringu wizyjnego. Problematyka ta w wąskim zakresie opisana jest w wielu rozproszonych aktach prawa takich jak kodeks pracy, ustawa o samorządzie gminnym, ustawa prawo oświatowe czy ustawa o zasadach zarządzania mieniem państwowym i innych.
Mając na uwadze konieczność uregulowania prawnego stosowania monitoringu wizyjnego na naszym terenie Prezydent Miasta Krakowa podpisał Zarządzenie nr 1272/2018 z dnia 21 maja 2018 roku w sprawie organizacji i zasad funkcjonowania Zintegrowanego Miejskiego Monitoringu Wizyjnego. Akt ten reguluje nie tylko podział kompetencji pomiędzy miejskimi jednostkami i komórkami organizacyjnymi UMK wykorzystującymi monitoring wizyjny, ale także co szczególnie istotne, reguluje obowiązki związane z poszanowaniem prawa mieszkańców do prywatności i określa wymogi organizacyjne i techniczne dotyczące ochrony danych osobowych.
Celem zapewnienia skutecznego działania tego systemu w Straży Miejskiej Miasta Krakowa przygotowane zostały procedury reagowania operatorów i zasady współpracy ze służbami reagującymi na określone zdarzenia.
Jednym z aspektów rozbudowy monitoringu jest integracja różnych systemów działających na terenie Krakowa (ZIKIT, MPK itd.). W miarę możliwości technicznych i potrzeb w zakresie bezpieczeństwa do współpracy zapraszane będą inne podmioty dysponujące lokalnymi systemami monitoringu wizyjnego w Mieście (np. spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe).
Dla zobrazowania rozwoju monitoringu wizyjnego na terenie Miasta Krakowa w ostatnich latach realizowanego przez różne podmioty sfery komunalnej, poniżej przedstawiono ich stan zwracając uwagę na ich znaczny wzrost.
Jednostka | Liczba kamer wg stanu - 2014 | Liczba kamer wg stanu – sierpień 2016 | Liczba kamer wg stanu – czerwiec 2017 | Liczba kamer wg stanu na grudzień 2017 | Liczba kamer wg stanu na lipiec 2018 |
Policja i Straż Miejska | 89 | 92 | 92 | 92 | 92 |
Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego |
- | 16 | 16 | 19 | 19 |
Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego |
- | 389 | 648 | 632 | 716 |
Biuro ds. Ochrony Zdrowia | - | 153 | 156 | 174 | 195 |
Zarząd Infrastruktury Sportowej |
- | 857 | 890 | 908 | 1040 |
Placówki oświatowe | 2512 | 3728 | 3854 | 4262 | 4158 |
ZIKIT | 97 | 337 | 367 | 416 | 429 |
MPK | 1628 | 4013 | 4299 | 5285 | 5829 |
Miejskie placówki UMK | - | - | 85 | 86 | 143 |
Miejska Infrastruktura | - | - | - | - | 77 |
Razem | 4329 | 9585 | 10407 | 11874 | 12698 |
Powyższe dane obrazują tylko pewien wycinek zagadnienia monitorowania przestrzeni i miejsc publicznych, powszechnie bowiem instalowane są systemy monitorowania, zarówno przez podmioty prywatne (np. banki, sklepy, lokale gastronomiczne), jak i publiczne (tj. urzędy, i inne jednostki administracji).
W oparciu o przygotowaną w latach ubiegłych dokumentację uruchomiono i rozstrzygnięto postępowanie przetargowe na dalszą rozbudowę systemu monitoringu. Obecnie system monitoringu wizyjnego otwartej przestrzeni publicznej składa się ze 193 kamer, dwóch w pełni funkcjonalnych serwerowni, oraz dwóch centrów oglądu zlokalizowanych przy ul. Na Załęcze oraz Cechowej. Ogląd w miarę potrzeb może być prowadzony także w Posterunku Policji na Rynku Głównym, w Centrum Zarządzania Kryzysowego przy ul. Rozrywki i w siedzibie Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego na osiedlu Zgody.
Istotne dokumenty :