Formacje obrony cywilnej składać się mogą z oddziałów przeznaczonych do wykonywania zadań ogólnych, jak i jednostek specjalistycznych (np. ratownictwa). Są one tworzone decyzją terenowych organów administracyjnych oraz pracodawców.
Tworzy się:
- formacje obrony cywilnej ratownictwa ogólnego
- formacje obrony cywilnej przeznaczone do wykonywania zadań specjalnych
W czasie pokoju formacje obrony cywilnej nie są w pełni rozwinięte. Gotowość do działania będą osiągały sukcesywnie, z chwilą ogłoszenia wyższych stanów gotowości obronnej (w czasie od kilku do kilkunastu godzin). Czynności, obowiązki, harmonogramy i sposoby przeprowadzania tych operacji określają zarządzenia i wytyczne Szefa Obrony Cywilnej Kraju.
Formacje do zadań ogólnych
Formacje ratownictwa przeciwpowodziowego
Formacje pierwszej pomocy medycznej
Formacje likwidacji skażeń
Formacje ratownictwa budowlanego
Formacje ratownictwa komunalnego
Formacje ratownictwa energetycznego
Formacje schronowe
Formacje przeciwpożarowe
Formacje porządkowo-ochronne
Formacje zabezpieczenia zaopatrzenia
Formacje ochrony płodów rolnych
Formacje produktów żywnościowych
Formacje ochrony zwierząt gospodarskich i pasz
Formacje ratownictwa chemicznego
Formacje budowy i odbudowy awaryjnych ujęć wody
Do ochrony ludności OC wykorzystuje zbiorowe i indywidualne środki ochrony.
Zbiorowe to:
a) budowle ochronne schrony i ukrycia
b) oraz ewakuacja planowa lub doraźna
Do indywidualnych środków ochrony zaliczamy
a) środki ochrony dróg oddechowych
• maski przeciwgazowe filtracyjne, maska przeciwgazowa filtracyjna dla rannego w głowę
• środki ochrony przed skażeniami dla małych dzieci i niemowląt, maski izolacyjne ,zastępcze środki ochrony dróg oddechowych
b) środki ochrony skóry
• płaszcze ochronne, odzież ochronna lekka, zastępcze środki ochrony skóry
System wykrywania i alarmowania
Jednym z wielu zadań obrony cywilnej jest ostrzeganie i alarmowanie. Działa w ramach powszechnego systemu wczesnego ostrzegania i alarmowania. Podstawę stanowią syreny umiejscowione w obiektach Państwowej Straży Pożarnej, Ochotniczej Straży Pożarnej oraz w zakładach pracy. Syreny włączane są elektronicznie ze stanowisk kierowania obroną cywilną oraz poprzez straż pożarną.
Ostrzeżenie dla właścicieli i zarządców obiektów budowlanych, inwestorów i kierowników budów.
W związku z przewidywanym wystąpieniem huraganowych wiatrów na terenie miasta w dniu ... zwracam się do wszystkich właścicieli i zarządców obiektów budowlanych, a także inwestorów, wykonawców i kierowników budów o zabezpieczenie obiektów budowlanych.
Przede wszystkim należy:
W budynkach pozamykać i zabezpieczyć otwory okienne i drzwiowe, włazy dachowe, usunąć wszelkie nie przymocowane przedmioty z dachów, balkonów, tarasów, itp.;
Na terenie posesji usunąć wszelkie przedmioty mogące stworzyć zagrożenie, zabezpieczyć materiały budowlane;
Na terenie budów:
• Zabezpieczyć sprzęt budowlany, a zwłaszcza dźwigi, podnośniki, rusztowania i szalunki;
• Zabezpieczyć składowane materiały budowlane;
• Odłączyć dopływ energii od maszyn i urządzeń.
O wszelkich zdarzeniach mających istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi prosi się informować komunalne służby dyspozytorskie, służby, PSP,.
UWAGA ! ZAGROŻENIE POWODZIOWE
W związku z przewidywanym zagrożeniem powodziowym przygotuj siebie, rodzinę i dobytek na wypadek powodzi.
W tym celu:
• Już dzisiaj przenieść rzeczy na górne kondygnacje budynku;
• Jeśli możesz – odeślij dzieci i osoby starsze w bezpieczne miejsce, np. do rodziny, znajomych.......;
• Ustal sposoby kontaktowania się z rodziną w razie stracenia z nią łączności np. krewni, znajomi.;
• Naucz najbliższych członków rodziny odłączania źródeł energii, gazu, wody;
• Zgromadź w domu niezbędną ilość nie psującej się żywności;
• Zgromadź w pojemnikach znaczną ilość czystej wody, w czasie powodzi może nie funkcjonować kanalizacja, studnie;
• Przenieść na górne kondygnacje miejsca sypialne lub, jeśli nie masz takiej możliwości, śpij u sąsiada, który taką możliwość posiada;
• Miej włączone radio bateryjne na częstotliwości regionalnego radia – program miejski i regionalny, w celu wysłuchania komunikatu o zagrożeniu i sposobach postępowania;
• Zapewnij odpowiednią ilość źródeł światła – latarki, świece, zapasowe baterie do radia i latarek;
• Zapewnij wszystkim domownikom odpowiednią odzież i obuwie;
• Jeśli masz sprzęt pływający – utrzymaj go w sprawności ( pontony, łodzie itp. ); używaj go wyłącznie podczas zagrożenia życia – prąd wody może porwać sprzęt wraz z osobami;
• Poznaj drogi ewakuacyjne i zapoznaj z nimi swoich najbliższych i sąsiadów;
• Podczas powodzi dostosowuj się do poleceń osób prowadzących akcję, ratunkową;
•Wprowadzić lub wywieź inwentarz żywy w bezpieczne miejsce, wskazane przez służby rat.
• Zapewnij inwentarzowi żywemu paszę na co najmniej 2 – 3 doby;
W razie ewakuacji zabierz ze sobą najcenniejsze rzeczy, odzież, dokumenty i produkty żywnościowe na 2 – 3 dni
Po usłyszeniu sygnału alarmu powietrznego
Osoby znajdujące się w domu powinny:
• ubrać się;
• wyłączyć urządzenia elektryczne i gazowe oraz wygasić ogień w piecu;
• zamknąć okna i zabezpieczyć mieszkanie;
• zabrać dokumenty osobiste, zapas żywności, indywidualne środki ochrony przed skażeniami, środki opatrunkowe oraz w miarę potrzeb i możliwości latarkę elektryczną, koc, odbiornik radiowy (na baterie) itp;
• zawiadomić o alarmie sąsiadów (mogli nie usłyszeć sygnału alarmowego);
• pośpiesznie udać się do najbliższego schronu lub ukrycia.
2. Osoby będące w zakładzie pracy, szkole lub miejscu publicznym powinny:
• przerwać pracę (wyłączyć maszyny, urządzenia), naukę, udział w imprezie, ;
• udać się do najbliższego schronu lub ukrycia;
• pomagać słabszym, chorym, ułomnym;
• podporządkować się ściśle poleceniom służb porządkowych ( OC).
3. Prowadzący pojazdy mechaniczne lub konne powinni je zatrzymać. Pojazdy należy ustawić tak, aby nie blokowały ciągów komunikacyjnych i wejść do ukryć. Obsługa pojazdów i pasażerowie udają się do najbliższego ukrycia, z pojazdów konnych należy wyprząc konie i uwiązać je za trwałymi osłonami.
ZASADY I PROCEDURY POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU UWOLNIENIA SIĘ TOKSYCZNYCH ŚRODKÓW PRZEMYSŁOWYCH
PRZED;
-Zorientuj się czy mieszkasz w rejonie zagrożonym tzn. czy w pobliżu miejsca Twojego zamieszkania są zakłady produkujące lub magazynujące TSP np. Chlor, Amoniak lub czy niedaleko Twego domu przebiegają trasy przewozu niebezpiecznych substancji chemicznych (PKP, transport samochodowy łącznie z miejscami postoju )
-Zapoznaj się ze sposobem postępowania na wypadek zagrożenia, naucz tego jak należy postępować wszystkich domowników a szczególnie dzieci.
-Zorganizuj i zabezpiecz swoją rodzinę w podręczne środki ochrony dróg oddechowych, przetrzymuj je w miejscu ogólnodostępnym dla wszystkich domowników,
W CZASIE;
Jeżeli znalazłeś się w miejscu, w którym, nastąpiła awaria połączona z TSP(otwarta przestrzeń) należy;
-zachować spokój, nie gromadzić się w miejscu zdarzenia.
-opuścić natychmiast rejon zagrożony jak najkrótszą drogą, kierując się prostopadle do kierunku wiatru omijając miejsce awarii;
ograniczyć oddychanie, zatkać nos, usta wilgotną chustką, tamponem oczy osłonić przy pomocy okularów;
-będąc w samochodzie; zamknąć okna, włączyć wentylację wewnętrzną, jak najszybciej opuścić miejsce zdarzenia;
-powiadomić o zaistniałej sytuacji służby ratownicze(straż pożarną policję)
stosować się do wszystkich zaleceń wydanych przez służby ratownicze, słuchać uważnie nadawanych komunikatów;
Jeżeli znajdujesz się w domu (szkole, zakładzie pracy;)należy;
-włączyć radio, telewizor na program lokalny i stosować się ściśle do zaleceń wydawanych przez służby ratownicze;
zabrać wszystkich domowników ,wyłączyć wszystkie urządzenia elektryczne, gazowe zamknąć okna ,powiadomić sąsiadów ,i ewakuować się w kierunku wskazanym przez służby ratownicze;
-osoby pozostające w pomieszczeniach powinny; uszczelnić, okna ,drzwi otwory wentylacyjne, skupić się w pomieszczeniach jak najbardziej wewnętrznych budynku, przy zamkniętych drzwiach, oddychać przez wilgotną chustkę ,tampon,(chlor amoniak)
-nie jeść i nie pić niczego co mogło ulec skażeniu, jeżeli wcześniej nie zabezpieczono żywności;
PO AWARII;
-NIGDY NIE NALEŻY OPUSZCZAĆ MIEJSC USZCZELNIONYCH BEZ WCZEŚNIEJSZEGO KOMUNIKATU SLUŻB RATOWNICZYCH;
-po awarii należy, umyć się pod prysznicem, przemyć oczy, przewietrzyć pomieszczenia ewentualnie skontaktować się z lekarzem;
-spożywanie żywności możliwe jest po sprawdzeniu jej przez SANEPID
BĄDŹ PRZYGOTOWANY CZEGO BĘDZIESZ POTRZEBOWAŁ - ZRÓB LISTĘ KONTROLNĄ
LISTA KONTROLNA
o WODA
o NIE PSUJĄCA SIĘ ŁATWO ŻYWNOŚĆ
o ARTYKUŁY PIERWSZEJ POMOCY
o LEKARSTWA
o RADIOODBIORNIK NA BATERIE
o LATARKA
o TAŚMA KLEJĄCA
o TELEFON KOMÓRKOWY
o PIENIĄDZE
o UBRANIA
o POŚCIEL
o NARZĘDZIA
o PRZYBORY I ARTYKUŁY DO HIGIENY
o DODATKOWE ŚRODKI
o WAŻNE DOKUMENTY
Ogólne zasady ewakuacji.
1. Ściśle stosować się do przekazywanych zaleceń.
2. Wyłączyć i zabezpieczyć wszystkie urządzenia elektryczne i gazowe.
3. Zakończyć pracę sprzętu komputerowego oraz zabezpieczyć dane informatyczne przed dostępem osób niepowołanych.
4. Przygotować do ewakuacji /zabezpieczyć/ ważne wytypowane mienie, dokumenty, pieczęcie, środki finansowe itp..
5. Pozamykać okna.
6. Wytypowane osoby do działań zabezpieczających ewakuację winny przystąpić do wykonania przypisanych im zadań.
7. Wszystkie osoby opuszczające szkołę powinny zabrać rzeczy osobiste
i przystąpić do ewakuacji postępując zgodnie z wydawanymi zaleceniami i udać się na wyznaczone miejsce ewakuacji
8. Nie zamykać pomieszczeń.
9. Wychowawcy /nauczyciele/ informują woźnego o opuszczeniu klas przez uczniów.
10. Wychowawcy /nauczyciele/ na miejscu ewakuacji sprawdzają obecność
i przekazują informację do ............... na nr tel. ..............................
Na miejscu ewakuacji nauczyciel i uczniowie przebywają do czasu otrzymania stosownej informacji, co do powrotu i kontynuacji nauki lub jej zakończenia.
Zasady prowadzenia ewakuacji z zagrożonego obiektu
1. W pierwszej kolejności prowadzi się ewakuację uczniów i pracowników.
Czas ewakuacji pracowników z zagrożonego obiektu nie powinien przekraczać 10 minut. Uczniowie i nauczyciele, opuszczając klasę powinni zabrać ze sobą rzeczy osobiste.
2. W drugiej kolejności prowadzi się ewakuację najważniejszych dokumentów i środków materiałowych, niezbędnych do funkcjonowania szkoły. Przemieszczone do rejonu ewakuacji środki materiałowe zabezpiecza się przed kradzieżą, zniszczeniem lub uszkodzeniem.
3. W przypadku zagrożenia obiektu szkoły skażeniem toksycznymi środkami przemysłowymi prowadzi się wyłącznie ewakuację uczniów i pracowników.
4. Wszyscy ewakuowani z obiektu (obszaru) zagrożonego skażeniem toksycznymi środkami przemysłowymi powinni jak najszybciej opuścić niebezpieczną strefę w kierunku prostopadłym do kierunku wiatru.
5. Po zakończonej ewakuacji obiekt podlega zabezpieczeniu i ochronie.
Obowiązki wychowawców klas /sekretariat szkoły
1 Opracować wewnętrzną procedurę stanowiącą załącznik uwzględniającą własne potrzeby i uwarunkowanie w szczególności w zakresie zabezpieczenia dokumentów .
2. Posiadać wykaz ważnych dokumentów, urządzeń, pieczęci itp., które mają być zabezpieczone /ewakuowane/.
3. Posiadać przygotowane pojemniki na dokumenty, pieczęci, itp.
4. Przeszkolić nauczycieli i uczniów w zakresie organizacji, przebiegu ewakuacji.
Przeprowadzić próbną ewakuację klas w ramach np. godzin wychowawczych
Wyznaczyć nauczycieli do kierowania ruchem, zabezpieczających dokumenty, ważne mienie itp.
Procedura postępowania na wypadek zdarzenia bioterrorystycznego
1. Po otrzymaniu zgłoszenia o znalezieniu podejrzanej substancji, lub podejrzanych działaniach, osoba dyżurującą powiadamia wszystkie inne służby tzn:
- Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego;
- Komendę Powiatową Policji ( Posterunek Policji );
- Komendę Powiatową Państwowej Straży Pożarnej;
- Powiatowego Inspektora Sanitarnego.
We wszystkich tych instytucjach pełnione są całodobowe dyżury, według ustalonych i zatwierdzonych planów / telefony kontaktowe /.
2. W przypadku zgłoszenia faktu o zdarzeniu noszącym znamiona ataku bioterrorystycznego przez instytucję, urząd, zakład pracy należy sprawdzić wiarygodność zgłoszenia i po potwierdzeniu uruchomić wszystkie procedury zgodnie z ustaleniami.
W przypadku zgłoszenia przez osobę prywatną należy pouczyć ją jak postępować w danej sytuacji. W celu wykluczenia fałszywych zgłoszeń wykonać telefon zwrotny do zgłaszającego, lub skierować na wskazane miejsce patrol Policji. Po potwierdzeniu tych faktów dopiero uruchomić wyżej wymienione służby.
3. Na miejsce zdarzenia udają się:
- Policja w celu izolacji i ochrony miejsca ( obiektów ) i terenu;
- Straż Pożarna w celu zabezpieczenia materiałów potencjalnie niebezpiecznych i zabezpieczenia terenu przed rozprzestrzenianiem się zagrożenia wg ustaleń Inspektora Sanitarnego. Po przybyciu na miejsce zdarzenia przedstawiciela Powiatowego Inspektora Sanitarnego i dyżurnego Centrum Zarządzania Kryzysowego, Straż Pożarna dokonuje podjęcia materiału niebezpiecznego, pakuje go do pojemnika hermetycznego i protokolarnie przekazuje pracownikowi PSSE.
- Dyżurny CZK udaje się do Starostwa Powiatowego, tam pobiera samochód służbowy, którym udaje się po dyżurnego pracownika PSSE i wraz z pojemnikiem hermetycznym przewozi go na miejsce zdarzenia.
-Pracownik PSSE przeprowadza rozpoznanie sytuacji epidemiologicznej i sporządza szczegółowy protokół. Osoby które miały kontakt z niezidentyfikowaną substancją przewożone są sanitarką pogotowia ratunkowego na oddział zakaźny Szpitala Powiatowego celem konsultacji medycznej.
4. Odzież tych osób jest pakowana do worków foliowych, szczelnie zabezpieczonych taśmą klejącą i przekazana na przechowanie do wydzielonego pomieszczenia w budynku rezerw leków dla potrzeb wojska. Odzież ta jest przechowywana do czasu sprawdzenia podejrzanej substancji w WSSE. Jeśli wynik badań jest negatywny, odzież oddaje się właścicielowi, a jeśli wynik jest pozytywny odzież poddajemy dezynfekcji w komorze parowo – formalinowej w Wojewódzkim Szpitalu Chorób Płuc w Jaroszowcu.
Przy pobieraniu przesyłki od osoby prywatnej, przedstawiciel PSSE wypełnia oświadczenie, w którym osoba przekazująca wyraża zgodę na przekazanie przesyłki do badań lub jej zniszczenie bez sprawdzenia zawartości
5. Na podstawie decyzji Powiatowego Inspektora Sanitarnego o potrzebie przeprowadzenia dezynfekcji obiektu i ludzi, dyrektor PCZK powiadamia Polskie Stowarzyszenie Pracowników Dezynfekcji, Dezynsekcji i Deratyzacji o konieczności wykonania zabiegów sanitarnych.
6. W przypadku transportu sanitarnego osób podejrzanych o kontakt z substancją niebezpieczną na oddział Zakaźny Szpitala Powiatowego, kierowca i sanitariusz zobowiązani są do stosowania określonych środków ochrony osobistej. Karetka sanitarna po zakończeniu akcji poddana musi być dezynfekcji.
7. Dyżurny Centrum Zarządzania Kryzysowego wraz z pracownikiem PSSE pobraną substancję zabezpieczoną w pojemniku hermetycznym, pod eskortą Policji przewozi do WSSE w Krakowie. Jeśli zapadnie decyzja o utylizacji podejrzanej substancji bez badań, postępowanie jest zgodne z powyższymi ustaleniami i pojemnik z podejrzaną substancją przewożony jest do zakładu specjalistycznego ( wg wykazu znajdującego się w PSSE ).
8. Za zabezpieczenie obiektów i terenu na którym miało miejsce zdarzenie o znamionach ataku bioterrorystycznego do czasu przeprowadzenia jego dezynfekcji i protokolarnego przekazania miejsca właścicielowi, administratorowi lub zarządcy odpowiedzialna jest Policja.
9. Za koordynację działań wyżej wymienionych służb odpowiedzialny jest dyrektor Centrum Zarządzania Kryzysowego.