Czarna Księga Krakowskich Nieruchomości powstała w 2018 r. z inicjatywy Prezydenta Miasta Krakowa a przygotowana została przez działające wówczas Biuro Przejmowania Mienia i Rewindykacji. Od 1 stycznia 2025 roku zadania te realizuje Wydział Skarbu Miasta.
Przyczyną, która legła u podstaw powstania Czarnej Księgi Krakowskich Nieruchomości było rosnące zainteresowanie opinii publicznej tematyką reprywatyzacji, zwłaszcza w kontekście wydarzeń w Warszawie związanych z aferą dotyczącą działki przy ul. Chmielnej. Mając to na uwadze Prezydent Miasta Krakowa zlecił przygotowanie raportu dotyczącego nieruchomości przejętych na rzecz Skarbu Państwa i Gminy oraz tych, które były analizowane pod kątem możliwości przejęcia, ale nie zostały pozyskane ze względu na brak podstaw prawnych lub przegrane postępowania sądowe.
Prezentowana Państwu Czarna Księga Nieruchomości Krakowskich wraz z suplementami jest podzielona tematycznie na 4 części i w stosunku do Białej Księgi zawiera dodatkowe informacje nt. nieruchomości krakowskich. Dokument przedstawia informacje o:
nieruchomościach/udziałach w nieruchomościach, które pomimo starań pracowników Magistratu nie zostały przejęte na rzecz Skarbu Państwa lub Gminy Miejskiej Kraków,
zakończonych niepowodzeniem dla Skarbu Państwa lub Gminy Miejskiej Kraków postępowaniach rewindykacyjnych dotyczących m.in. unieważnienia decyzji nacjonalizacyjnych, wywłaszczeniowych, komunalizacyjnych oraz odszkodowawczych, a także zmian postanowień spadkowych skutkujących utratą własności przez Skarb Państwa lub Gminę Miejską Kraków,
skutkach orzeczeń Komisji Majątkowej Kościelnej, które doprowadziły do utraty gruntów w Krakowie oraz konieczności wypłaty odszkodowań,
skutkach orzeczeń Komisji Regulacyjnej ds. Gmin Wyznaniowych Żydowskich, które doprowadziły do utraty nieruchomości i wypłaty odszkodowań, a także o wznowionych postępowaniach regulacyjnych na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego w 2017 roku.
przypadkach zwrotu nieruchomości objętych dawnym zarządem państwowym i gminnym na rzecz osób wpisanych w księgach wieczystych jako właściciele lub ustanowionych przez sąd kuratorów. Wykaz nie obejmuje nieruchomości wydanych wspólnotom mieszkaniowym, właścicielom na podstawie umowy sprzedaży z GMK lub SP czy nieruchomości, co do których toczą się postepowania związane z możliwością nabycia ich lub udziałów na rzecz SP lub GMK.
