Informacja o ustawie z dnia 22 kwietnia 2005r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. Nr 86, poz. 732)



Przepisy o zaliczce alimentacyjnej wchodzą w życie 1 września 2005 r. Realizować je będzie organ właściwy wierzyciela, czyli odpowiedni wójt, burmistrz, prezydent miasta.
Zaliczka alimentacyjna oznacza kwotę wypłaconą przez organ właściwy wierzyciela (tj. wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej) osobie uprawnionej na poczet należnego świadczenia alimentacyjnego, ustalonego na podstawie tytułu wykonawczego, jeżeli egzekucja jest bezskuteczna.

1. Osoby uprawnione do zaliczki alimentacyjnej
Osoba uprawniona- jest to osoba uprawniona do świadczenia alimentacyjnego na podstawie tytułu wykonawczego którego egzekucja jest bezskuteczna ( egzekucja, w wyniku której nie wyegzekwowano należności z tytułu świadczeń alimentacyjnych za okres trzech ostatnich miesięcy), jeżeli :

a) osoba uprawniona jest wychowywana przez osobę samotnie wychowującą dziecko (oznacza to pannę, kawalera, wdowę, wdowca, osobę pozostającą w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu, osobę rozwiedzioną, chyba że wychowuje wspólnie conajmniej jedno dziecko z jego rodzicem),

b) osoba uprawniona jest wychowywana przez osobę pozostającą w związku małżeńskim z osobą, która przebywa w zakładzie karnym powyżej 3 miesięcy albo jest całkowicie ubezwłasnowolniona

c) jest osobą uczącą się tzn. oznacza to osobę pełnoletnią uczącą się, nie pozostającą na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub z zasądzeniem od rodziców na jej rzecz alimentów, jeżeli wyrok sądu orzekający alimenty został wydany przed osiągnięciem pełnoletności przez osobę uczącą się;

Dziecko uprawnione do świadczenia alimentacyjnego na podstawie tytułu wykonawczego, którego egzekucja jest bezskuteczna, wychowywane przez osobę pozostającą w związku małżeńskim, nabywa prawo do zaliczki, przez okres jednego roku, jeżeli osoba pozostająca w związku małżeńskim złożyła do sądu pozew o separację albo rozwód i spełnione są pozostałe warunki określone w ustawie.
Zaliczka będzie przysługiwać:
1) do ukończenia 18 roku życia albo,
2) do ukończenia 24 roku życia w przypadku, gdy dziecko uczy się w szkole lub szkole wyższej (bez względu na tryb nauki).
Zaliczka przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 583,00 zł netto miesięcznie.

2. Wysokość zaliczki alimentacyjnej
Zaliczka alimentacyjna przysługuje do wysokości świadczenia alimentacyjnego nie więcej jednak niż:

1) 170,00 zł na dziecko (albo 250,00 zł na dziecko, które legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności) – gdy w rodzinie jest jedno lub dwoje dzieci uprawnionych do zaliczki;

2) 120,00 zł na dziecko (albo 170,00 zł na dziecko, które legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności) – gdy w rodzinie jest troje lub więcej dzieci uprawnionych do zaliczki.
W drodze uchwały rada gminy może podwyższyć wyżej wymienione kwoty, w ramach posiadanych środków własnych.

W sytuacji, gdy dochód rodziny nie przekracza miesięcznie 291,50 zł netto na osobę, kwotę zaliczki zwiększa się do:
1) 300,00 zł na dziecko (albo 380,00 zł na dziecko, które legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności) – gdy w rodzinie jest jedno lub dwoje dzieci uprawnionych do zaliczki;

2) 250,00 zł na dziecko (albo 300,00 zł na dziecko, które legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności) – gdy w rodzinie jest troje lub więcej dzieci uprawnionych do zaliczki.
W przypadku gdy ośrodek pomocy społecznej poinformuje organ właściwy wierzyciela, że osoba uprawniona lub jej przedstawiciel marnotrawią wypłacaną jej zaliczkę lub wydatkują ją niezgodnie z przeznaczeniem, zaliczka w całości lub w części może zostać przekazana w formie rzeczowej, np. w postaci bonów towarowych.
Zaliczka alimentacyjna zwolniona jest z podatku dochodowego od osób fizycznych, nie będzie również podlegała egzekucji administracyjnej i cywilnej.

3. Ustalenie prawa do zaliczki alimentacyjnej
Osobą uprawnioną do zaliczki jest dziecko, na które są zasądzone alimenty.
Wniosek o zaliczkę składa:
1) osoba uprawniona do zaliczki lub
2) przedstawiciel ustawowy osoby uprawnionej lub
3) opiekun prawny osoby uprawnionej
u komornika sądowego prowadzącego postępowanie egzekucyjne na rzecz osoby uprawnionej. Może to być komornik sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika, jak i wierzyciela.
Komornik przekazuje wniosek wraz z zaświadczeniem o bezskuteczności prowadzonego postępowania egzekucyjnego oraz informacją o wysokości wyegzekwowanych alimentów do urzędu gminy lub ośrodka pomocy społecznej właściwych ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej.
Urząd gminy lub ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej wydaje decyzję administracyjną o przyznaniu zaliczki na podstawie:
a) wniosku o przyznanie zaliczki;
b) zaświadczenia komornika sądowego o bezskuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych i wysokości wyegzekwowanych świadczeń alimentacyjnych;
c) oświadczenia wnioskodawcy o spełnianiu warunków określonych w ustawie, w tym o:
- nie przebywaniu w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w rodzinie zastępczej,
- nie pozostawaniu w związku małżeńskim,
- braku uprawnienia do zasiłku rodzinnego na własne dziecko.
- przekazaniu komornikowi sądowemu wszystkich znanych mu istotnych informacji niezbędnych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego wobec dłużnika alimentacyjnego;
d) informacji o miejscu zamieszkania, wieku, zatrudnieniu i sytuacji ekonomicznej osób zobowiązanych do alimentacji względem osoby uprawnionej;
e) innych niezbędnych dokumentów określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych.
Zaliczka alimentacyjna udzielana jest na okres zasiłkowy, który zaczyna się 1 września i kończy 31 sierpnia.
Uwaga: we wszystkich sprawach nieuregulowanych w ustawie o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej, a także aktach wykonawczych do tej ustawy, mają zastosowanie przepisy dotyczące świadczeń rodzinnych, również te zawarte w aktach wykonawczych do ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Zaliczka nie przysługuje, jeśli osoba uprawniona:
1) przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie (tj. domu pomocy społecznej, placówce opiekuńczo – wychowawczej, młodzieżowym ośrodku wychowawczym, schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym, zakładzie karnym, zakładzie opiekuńczo – leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno – opiekuńczym, a także szkole wojskowej lub innej szkole zapewniającej nieodpłatnie pełne utrzymanie, w tym wyżywienie, zakwaterowanie i umundurowanie) albo
2) przebywa w rodzinie zastępczej;
3) zawarła związek małżeński;
4) jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko.

Wstrzymuje się wypłatę zaliczki:
1) jeśli osoba uprawniona otrzymuje świadczenia alimentacyjne w pełnej wysokości;
2) w przypadku odmowy udzielenia organowi właściwemu wierzyciela informacji mających wpływ na wypłatę zaliczki lub podania informacji nieprawdziwych;
3) w przypadku odmowy udzielenia komornikowi sądowemu przez osobę uprawnioną do zaliczki lub jej przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego informacji mających wpływ na skuteczność egzekucji lub podania informacji nieprawdziwych.
W przypadku udzielenia powyższych informacji wypłata zaliczki zostanie wznowiona od miesiąca, w którym one wpłynęły, do końca okresu zasiłkowego.

4. Zwrot zaliczki alimentacyjnej
Zaliczka alimentacyjna jest świadczeniem zwrotnym. Oznacza to, że dłużnik alimentacyjny będzie zobowiązany do zwrotu gminie równowartości należności wypłaconych zaliczek, powiększonej o 5 % (koszty egzekucji alimentów). Tylko połowę odzyskanych środków gmina jest zobowiązana przekazać do budżetu państwa; połowa zasili jej budżet. Rozwiązanie to ma na celu zwiększenie zainteresowania gminy w dochodzeniu należności od dłużników alimentacyjnych.

Środki na wypłatę zaliczki alimentacyjnej pochodzić będą w całości z budżetu państwa.