Wydział Kształtowania Środowiska Urzędu Miasta Krakowa w ramach Polityki Kształtowania Środowiska prowadzi na terenie Miasta Krakowa bogatą edukację ekologiczną do których zaliczają się: akcje informacyjno - edukacyjne, warsztaty, oraz pikniki ekologiczne które mają na celu zwiększenie świadomości mieszkańców na temat ochrony środowiska ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży.
Do najważniejszych można zaliczyć:
W 2020 roku rozbudowano stronę edukacji ekologicznej Wydziału Kształtowania Środowiska Urzędu Miasta Krakowa „Jestem Eko w Krakowie” dostępnej z adresu internetowego www.jestemekowkrakowie.pl dzięki której prowadzona jest ogólnodostępna edukacja ekologiczna drogą elektroniczną.
Do najważniejszych elementów strony zaliczają się:
- zakładka „Eko aktualności” – na której na bieżąco dodawane są informacje dla mieszkańców na temat:
• wydarzeń i akcji jakie organizuje Wydział Kształtowania Środowiska i inne Wydziały UMK oraz jednostki i spółki miejskie na terenie Miasta Krakowa tj. pikniki ekologiczne, akcje dot. zwierząt bezdomnych,
• informacje na temat eko wydarzeń z kraju i ze świata,
• kalendarium nietypowych świąt dot. środowiska oraz zwierząt,
• ciekawostki o zwierzętach i ich znaczenie w środowisku.
- zakładka ekoLekcje - jest ona najważniejsza dla edukacji przedszkoli i szkół.
Umieszczono na niej: gotowe scenariusze zajęć, karty pracy, wideo z warsztatami, filmy edukacyjne, pliki mp3 z pomocą których krakowscy nauczyciele mogą przeprowadzić ciekawe zajęcia z zakresu ochrony środowiska oraz ekologii w swoich placówkach. Materiały edukacyjne związane są głownie z tematami jakie są w kompetencjach Wydziału Kształtowania Środowiska tj. jak prawidłowo zachować się podczas przypadkowego spotkania z dzikimi zwierzętami, jak prawidłowo udzielać pomocy dzikim zwierzętom, czym i kiedy można dokarmiać dzikie ptaki, odpowiedzialna adopcja zwierząt ze schroniska, odziaływanie pól elektromagnetycznych - jak się przed nimi chronić i ograniczać ich działanie.
- zakładka drzewa - zamieszczane są na niej informację dot. drzew dzięki której mieszkańcy mogą pozyskać wiedzę m. in. na temat jak prawidłowo sadzić i pielęgnować drzewa, co zrobić jeśli drzewo ucierpiało podczas zjawisk atmosferycznych, jakie obowiązki mają mieszkańcy posiadający drzewa na własnej posesji.
- zakładka zwierzęta - umieszczone na niej informacje dla mieszkańców na temat: jak można pomagać bezdomnym zwierzętom, jak prawidłowo zachować się podczas przypadkowego spotkania z dzikimi zwierzętami, czym i kiedy można dokarmiać dzikie ptaki, odpowiedzialnej adopcji zwierząt ze schroniska, obowiązków właścicieli zwierząt domowych, jakie zwierzęta mieszkańcy muszą zgłaszać do UMK, obowiązki właścicieli i zarządców nieruchomości dot. deratyzacji. W zakładce udostępniono również dla spółdzielni, zarządców nieruchomościami oraz mieszkańców ulotki i plakaty które można bezpłatnie pobrać i z nich korzystać. Materiały związane są z wymienionymi tematami zakładki zwierzęta.
- zakładka PEM - zamieszczono w niej informacje dla mieszkańców na temat pól elektromagnetycznych: co to są pola elektromagnetyczne, jak się przed nimi chronić, jak ograniczyć ich działanie, jakie działania podejmuje Urząd Miasta Krakowa aby ochronić mieszkańców przed nadmiernym zanieczyszczeniem polami elektromagnetycznymi.
Wydarzenie organizowana w czerwcu w ramach obchodów Światowego Dnia Ochrony Środowiska (5 czerwca) który swoją ideą, ma zwrócić szczególną uwagę na istniejące problemy oraz niebezpieczeństwa jakie powstają w wyniku lekceważenia skutków naruszenia równowagi ekologicznej. Wydarzenie ma na celu pogłębienie świadomości mieszkańców na temat ochrony oraz poprawy stanu środowiska naturalnego.
Głównym punktem edukacji ekologicznej związanej ze Światowym Dniem Ochrony Środowiska jest piknik ekologiczny podczas którego organizowane są dla mieszkańców w szczególności dla rodzin z dziećmi liczne: warsztaty, konkursy, pokazy, gry i zabawy które wypełnione będą wiedzą proekologiczną.
Oprócz pikniku tydzień wcześniej przed Światowym Dniem Ochrony Środowiska prowadzone są działania informacjo – edukacyjne dla mieszkańców dot. przedmiotowego dnia i jego znaczenia w radiu, intrenecie, prasie oraz BUS TV.
W warsztaty skierowane do dzieci uczęszczających do krakowskich przedszkoli mające na celu dostarczenie dzieciom w wieku przedszkolnym wiedzy proekologicznej. Podczas warsztatów organizowane są pokazy, gry i zabawy które wypełnione są wiedzą ekologiczną. Warsztaty głownie związane są z tematami, które są w kompetencjach Wydziału Kształtowania Środowiska tj. jak prawidłowo zachować się podczas przypadkowego spotkania z dzikimi zwierzętami, jak prawidłowo udzielać pomocy dzikim zwierzętom, czym i kiedy można dokarmiać dzikie ptaki, odpowiedzialna adopcja zwierząt ze schroniska, odziaływanie pól elektromagnetycznych, jak się przed nimi chronić i ograniczać ich działanie.
W ciągu jednej edycji programu, warsztaty odbywają się w 50 krakowskich przedszkolach w których bierze udział ponad 1000 dzieci. Oprócz warsztatów przedszkola biorące udział w programie otrzymuje upominek edukacyjny nawiązujący do zajęć dzięki któremu placówka może powracać poprzez zabawę do tematów warsztatów.
Po zakończeniu warsztatów wszystkie materiały dydaktyczne zostają udostępnione na stronie www.jestemekowkrakowie.pl w zakładce ekoLekcje tak, aby jak najwięcej krakowskich placówek oświatowych mogło korzystać z powstałych materiałów edukacyjnych.
Głównym celem edukacji ekologicznej zakresu prawidłowego dokarmiania ptaków jest przekazanie dzieciom wiedzy z zakresu:
czym można dokarmiać ptaki i kiedy,
w jakim odpowiednim miejscu umieszczać pokarm,
jakie niebezpieczeństwo dla ptaków niesie ze sobą zły dobór pokarmu.
Placówka oświatowa biorąca udział w programie otrzymuje od Wydziału Kształtowania Środowiska tablicę edukacyjną z informacją jak prawidłowo dokarmiać ptaki oraz karmnik wraz z montażem (tablica montowana jest zawsze przy karmniku). Przekazywane są również placówce oświatowej materiały edukacyjne, dzięki którym nauczyciele mogą prowadzić zajęcia z prawidłowego dokarmiania ptaków.
Warsztaty skierowane do dzieci uczęszczających do klas I-III krakowskich szkół podstawowych.
Warsztaty mają na celu podkreślić dzieciom już od najmłodszych lat znaczenie pszczół dla środowiska. Edukacja o tej tematyce jest bardzo ważna, ponieważ brak pszczół to brak owoców, warzyw, zwierząt, brak bioróżnorodności, a w efekcie - życia. Dzieci mają możliwość zobaczyć na własne oczy żywy ul pszczeli i poznać fascynujący świat tych owadów. W jednej edycji programu przeprowadzone jest 35 warsztatów.
Po zakończeniu warsztatów wszystkie materiały dydaktyczne zostają udostępnione na stronie www.jestemekowkrakowie.pl w zakładce ekoLekcje tak, aby jak najwięcej krakowskich placówek oświatowych mogło korzystać z powstałych materiałów edukacyjnych.
Warsztaty skierowane są do seniorów uczęszczających do Centrum Aktywności Seniorów.
Podczas warsztatów poruszane są tematy:
- co robić aby nie zapraszać dzikich zwierząt do miasta;
- jak prawidłowo zachować się podczas przypadkowego spotkania z dzikimi zwierzętami w szczególności z dzikiem;
- jak i kiedy udzielić pomocy dzikim zwierzętom;
- kiedy i czym dokarmiać ptaki;
- co to są pola elektromagnetyczne, ich odziaływanie na człowieka, jak się przed mini chronić.
Zajęcia odbywają się w 20 lokalizacjach w Krakowie.
Wydział Kształtowania Środowiska od 2018 roku prowadzi działania zmierzające do oznakowania tablicami ostrzegawczymi i informacyjnymi miejsc, w których dochodzi do konfliktów z udziałem dziko żyjących zwierząt na terenie Krakowa. Jak dotychczas oznakowano w Krakowie już 65 lokalizacji tablicami ostrzegawczymi przed dzikimi zwierzętami oraz 150 lokalizacji tablicami informacyjnymi o zasadach dokarmiania ptaków. Celem takich działań jest ostrzeżenie o możliwości spotkania dzikich zwierząt na terenach zurbanizowanych oraz przekazanie społeczeństwu wiedzy, jak zachować się w sytuacji spotkania z dzikimi zwierzętami, dlaczego nie należy dokarmiać zwierząt na własna rękę i gdzie zwrócić się o pomoc w przypadku incydentów z udziałem ww. zwierząt.
Kraków jako pierwsze miasto w Polsce, od 2017 r. realizuje działanie polegające na indywidualnych pomiarach pól elektromagnetycznych wykonywanych przez mieszkańców przy użyciu ekspozymetrów. Wypożyczenie ekspozymetru przez mieszkańców jest darmowe i pozwala na wykonanie 24-godzinnego osobistego pomiaru na terenie Krakowa i określenie narażenia na działanie pola elektromagnetycznego jak również identyfikacji jego źródeł. Po przeprowadzonym pomiarze, pracownicy Wydziału Kształtowania Środowiska opracowują raport z wynikami pomiarów pól elektromagnetycznych wraz z wnioskami. Zarejestrowane wyniki mogą stanowić podstawę do przeprowadzenia dodatkowych, akredytowanych pomiarów pól elektromagnetycznych przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Od 2017 r. do chwili obecnej zostało przeprowadzonych 347 całodobowych pomiarów we wszystkich obszarach miasta, podczas których pięciokrotnie zarejestrowano przekroczenie poziomów dopuszczalnych pól elektromagnetycznych w środowisku (w latach 2017 -2018).