Uzasadnienie do uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie nadania Brązowego Medalu Cracoviae Merenti Towarzystwu Gimnastycznemu „Sokół" (2007):

„Towarzystwo Gimnastycznego SOKÓŁ powstało we Lwowie 7 lutego 1867 roku. W dniu 23 lutego 1885 roku utworzono Gniazdo Krakowskie, którego pierwszym prezesem został znany dramatopisarz Michał Bałucki.

Za rogatką Wolską (dziś ul. Piłsudskiego) stanął w 1889 roku gmach Towarzystwa, rozbudowany w roku 1894. Od tej chwili Towarzystwo mocno wrosło w pejzaż i historię Krakowa. Historia „Sokoła", to nie tylko historia pierwszego polskiego klubu. To początki dziejów polskiego sportu. Właśnie w Krakowie, w dniu 14 lipca 1892 roku - z okazji II Zlotu Sokolego - rozegrano w Parku Jordana pierwszy międzymiastowy mecz piłkarski pomiędzy Krakowem a Lwowem.

Celem Towarzystwa było nie tylko propagowanie rozwoju fizycznego młodzieży, ale także zwrócenie uwagi Polaków na sprawy narodowe i wychowanie patriotyczna, a przede wszystkim przywrócenie wiary w sens walki o niepodległość po tragedii powstania styczniowego. Już w krótkim czasie po utworzeniu Towarzystwa należało do niego kilkadziesiąt tysięcy ludzi. W 1910 r. na Zlocie Grunwaldzkim w Krakowie było ponad 7 tysięcy, a w pokazach sportowo-bojowych ćwiczyło ponad 3 tysiące sokołów.

Za przykładem „Sokoła Macierzy" w Krakowie powstały pierwsze Sokole Drużyny Harcerskie, a w roku 1912 Naczelnik „Sokoła" mianował pierwszego komendanta skautowego w osobie nauczyciela gimnastyki dr Zygmunta Wyrobka.

Sokoli czynnie wpisali się w zbrojną walkę o odzyskanie niepodległości. Brawurowa szarża II szwadronu 2 pułku ułanów pod dowództwem rotmistrza Zbigniewa Dunin-Wąsowicza, złożonego z krakowskich sokołów pod Rokitną, sokola Straż Obywatelska podczas obrony Lwowa, Żelazna Brygada Legionów a później słynna Błękitna Armia generała Józefa Hallera, to tylko nieliczne przykłady wielkiego bohaterstwa polskiego sokolstwa.

Patriotyzm członków Towarzystwa nie ograniczał się tylko do walki zbrojnej. Towarzystwa „Sokół" tworzyły przy sokolniach, budowanych ze społecznych składek, na zniewolonych ziemiach polskich, biblioteki, teatrzyki, chóry oraz sekcje sportowe - uznawane do dzisiaj - za podstawy nowoczesnej gimnastyki. Po okresie II wojny światowej SOKÓŁ wznowił swoją działalność, ale na krótko. W lipcu 1947 roku ówczesne władze i Urząd Bezpieczeństwa Publicznego podjęły decyzję o likwidacji Towarzystwa i represjonowaniu jego członków. Po żmudnych staraniach, w dniu 3 maja 1989 roku Towarzystwo zostało reaktywowane i przywrócono mu dawny status.

Dziś krakowski „Sokół" obejmuje swą opieką ćwiczącą młodzież i usportowionych seniorów. Rozwija zainteresowanie uprawianiem sportu i kultywuje patriotyczne tradycje swoich założycieli. Prowadzi wiele sekcji sportowych a w tym sekcje gimnastyki rekreacyjnej, artystycznej, sportowej i akrobatycznej. Osiąga także sukcesy w gimnastyce wyczynowej i organizuje cykliczne międzynarodowe zawody sportowe. Prowadzi 18 grup sekcyjnych, a w nich jednoczy około 450 ćwiczącej młodzieży i seniorów.

Towarzystwo gromadzi cenne pamiątki sokole, remontuje swoje obiekty, wydaje „Przegląd Sokoli", organizuje Zloty Sokole, zawody kościuszkowskie, opiekuje się młodzieżą i Polakami z kresów dawnej Rzeczpospolitej, pokazuje piękno ojczystego kraju i blisko współpracuje z Władzami Miasta Krakowa.

Wobec powyższego Komisja Medalu Cracoviae Merenti wnioskuje o odznaczenie Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego SOKÓŁ w Krakowie Brązowym Medalem Cracoviae Merenti".

Brązowy Medal Cracoviae Merenti został wręczony Polskiemu Towarzystwu Gimnastycznemu Sokół 30 października 2007 roku, podczas uroczystej sesji Rady Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa, która odbyła się w Pałacu Wielopolskich przy Placu Wszystkich Świętych 3-4.