Z dniem 1 stycznia 2025 roku weszła w życie ustawa z dnia 5 grudnia 2024 roku o ochronie ludności i obronie cywilnej (Dz. U. z 2024 roku poz. 1907), która ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, ochronę ich życia i zdrowia, mienia, infrastruktury niezbędnej do zaspokojenia potrzeb bytowych, dóbr kultury oraz środowiska w sytuacjach zagrożenia, a także ochronę ludności cywilnej przed zagrożenami wynikajacymi z działań zbrojnych i ich następstw.
Zgodnie z zapisami wskazanej ustawy do zadań Prezydenta Miasta Krakowa należy:
kierowanie i koordynowanie na obszarze miasta, w ramach posiadanych kompetencji, realizacją zadań ochrony ludności i obrony cywilnej przez podmioty ochrony ludności i obrony cywilnej, o ile czynności te nie są wykonywane przez terytorialny organ ochrony ludności, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 lit. b–d;
nadzorowanie, w ramach posiadanych kompetencji, realizację zadań ochrony ludności i obrony cywilnej przez podmioty ochrony ludności i obrony cywilnej na obszarze miasta;
koordynowanie współpracy między służbami, inspekcjami i strażami w zakresie realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej na obszarze miasta (1.01.2026);
organizowanie współpracy między podmiotami ochrony ludności i obrony cywilnej na obszarze miasta;
ocena wykonywania zadań ochrony ludności i obrony cywilnej na obszarze miasta przez podmioty ochrony ludności, z którymi zawarł porozumienie lub wobec których wydał decyzję o uznaniu za podmiot ochrony ludności;
udzielanie wsparcia w przygotowaniu podmiotów ochrony ludności do realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej na obszarze miasta, w tym w zakresie wyposażenia w sprzęt i środki ochrony;
tworzenie i utrzymywanie, na obszarze miasta, zasobów ochrony ludności oraz infrastruktury niezbędnej do realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej oraz zapewnienie dostępu do wody;
wydawanie podmiotom ochrony ludności i obrony cywilnej zaleceń odnośnie do rodzajów i ilości zasobów ochrony ludności utrzymywanych przez te podmioty;
ewidencjonowanie podmiotów i zasobów ochrony ludności na obszarze miasta;
uzgadnianie z komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej zasobów miasta przeznaczonych do współdziałania na obszarze miasta;
wyznaczanie, zawieranie porozumień i wydawanie decyzji o uznaniu za podmiot ochrony ludności;
organizowanie udzielania pomocy humanitarnej na obszarze miasta;
udzielanie pomocy doraźnej przy pomocy podmiotów ochrony ludności na obszarze miasta;
opracowywanie wkładu do wojewódzkiego planu ewakuacji w zakresie obszaru miasta;
planowanie oraz organizowanie szkoleń, ćwiczeń i innych form edukacji z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej, oraz wspieranie programów edukacyjnych mających na celu przygotowanie do reagowania na potencjalne zagrożenia na obszarze miasta;
wzmacnianie wśród radnych i pracowników jednostek organizacyjnych miasta oraz przewodniczących organów wykonawczych jednostek pomocniczych miasta świadomości lokalnych zagrożeń, w tym w ramach szkoleń i ćwiczeń z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej;
powiadamianie, ostrzeganie i alarmowanie ludności o zagrożeniach na obszarze miasta;
organizowanie i utrzymanie w gotowości miejskich elementów systemów wykrywania zagrożeń oraz powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach;
przeciwdziałanie dezinformacji obniżającej społeczną odporność na obszarze miasta;
planowanie liczby i pojemności obiektów zbiorowej ochrony oraz zlecanie wykonania sprawdzenia obiektu budowlanego pod względem spełniania lub możliwości spełnienia warunków dla obiektów zbiorowej ochrony;
wyznaczanie, zawieranie porozumień i wydawanie decyzji o uznaniu obiektu budowlanego za budowlę ochronną oraz organizowanie miejsc doraźnego schronienia;
wydawanie i odwoływanie poleceń udostępnienia budowli ochronnych, udzielanie pomocy w przygotowaniu budowli ochronnych do użycia oraz informowanie ludności o umiejscowieniu obiektów zbiorowej ochrony;
wprowadzanie danych do Centralnej Ewidencji Obiektów Zbiorowej Ochrony, zwanej „Centralną Ewidencją OZO”;
finansowanie i współfinansowanie utrzymania, modernizacji i budowy, na obszarze miasta, infrastruktury niezbędnej do realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej, w tym budowli ochronnych;
zapewnienie funkcjonowania urzędu miasta w czasie wojny;
wnioskowanie do wojewody o nadanie przydziałów mobilizacyjnych obrony cywilnej;
sporządzanie co 2 lata informacji o stanie przygotowań miasta do realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej i przedstawianie jej radzie miasta.
Do zadań Rady Miasta należy uchwalanie w budżecie miasta, na wniosek prezydenta miasta, środków finansowych przewidzianych do realizacji zadań własnych w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej (Art. 10-11.).
Prezydent miasta przy pomocy Komendanta Powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej, wykonuje zadania (Art. 11 ust. 3.):
koordynowania wykonywania zadań ochrony ludności i obrony cywilnej przez podmioty ochrony ludności i obrony cywilnej wykonujące zadania ratownicze na obszarze miasta,
analizowania potencjalnych sytuacji zagrożeń i oceny ryzyka ich wystąpienia,
powiadamiania, ostrzegania i alarmowania ludności o zagrożeniach na obszarze miasta,
ewidencjonowania miejskich zasobów ochrony ludności,
popularyzowania wiedzy z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej wśród mieszkańców miasta, w tym kształtowania świadomości o sytuacjach zagrożeń i pożądanych zachowań społecznych,
wnioskowania do wojewodów o nadanie przydziałów mobilizacyjnych obrony cywilnej.
Aktualne informacje oraz zagadnienia związane z ochroną ludności i obroną cywilną, znajdują się na stronie internetowej pod wskazanym adresem: https://www.gov.pl/web/obrona-cywilna.
