W jaki sposób lokator może zakwestionować wysokość podwyżki czynszu?

W wyniku wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 kwietnia 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 69 Poz. 626 z dnia 26 kwietnia 2005 r.) doszło do „uwolnienia czynszów". Nie oznacza to jednak pozbawienia najemcy ochrony prawnej przed zawyżonymi czynszami. Lokatorowi, który otrzymał wypowiedzenie wysokości czynszu, przysługuje na podstawie art. 8a ust. 5 pkt 2 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jednolity - Dz. U. z 2005 r. Nr 31 Poz. 266 z późn. zm.) prawo do wniesienia pozwu do sądu o ustalenie, że podwyżka jest niezasadna albo jest zasadna, lecz w innej wysokości. Pozew taki może zostać poprzedzony pisemnym żądaniem skierowanym do właściciela o przedstawienie na piśmie przyczyny podwyżki i jej kalkulacji. Właściciel ma 14 dni na udzielenie odpowiedzi w powyższej sprawie - zaniedbanie tego obowiązku skutkuje nieważnością podwyżki. Przedmiotowy pozew należy wnieść w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania wypowiedzenia wysokości czynszu.

Istotne jest, iż prawo do sądowej kontroli wysokości podwyżki przysługuje, gdy wysokość czynszu w wyniku podwyżki przekroczy 3% wartości odtworzeniowej lokalu w skali roku, lub już następuje z poziomu 3% wartości odtworzeniowej. Opisany tryb sądowy dotyczy tylko czynszu, nie zaś opłat niezależnych od właściciela.

Pamiętać należy, że w przypadku zakwestionowania wysokości podwyżki najemca zobowiązany jest uiszczać czynsz w dotychczasowej wysokości do dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu kończącego postępowanie w sprawie. W wypadku uznania przez sąd podwyżki za zasadną choćby w części, najemca powinien ponadto pokryć należność wynikającą z różnic między dotychczasowym a ustalonym sądownie czynszem.