04 czerwca Kraków, jako jedyne miasto w Polsce, rozpoczął wdrażanie miejskiego programu profilaktyki dysplazji stawów biodrowych u niemowląt.
Dysplazja, czyli inaczej niedorozwój stawów biodrowych jest w populacji polskiej najczęstszą wrodzoną wadą narządu ruchu (dotyczy 4 - 6 % niemowląt). Jej odpowiednio wczesne zdiagnozowanie ma kluczowe znaczenie dla zdrowia. Nierozpoznana dysplazja najczęściej powoduje przedwczesny rozwój zmian zwyrodnieniowych. Konsekwencją jest konieczność wczesnego leczenia operacyjnego - endoprotezoplastyki stawu biodrowego. Co warte podkreślenia, niedorozwój bioder może nie dawać żadnych objawów w badaniu klinicznym. Dlatego najpewniejszą metodą diagnostyczną u niemowląt, rekomendowaną przez autorytety w dziedzinie ortopedii dziecięcej, jest badanie USG bioder. Istnieje kilka metod badania USG bioder, ich skuteczność jest porównywalna. W naszej części Europy obowiązującym standardem jest badanie metodą opracowaną w latach 80-tych XX wieku przez austriackiego ortopedę, prof. Reincharda Grafa.
W Polsce wykonywanie badań USG stawów biodrowych u niemowląt należy do Poradni Preluksacyjnych kontraktowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia w ramach świadczeń specjalistycznej ortopedycznej opieki ambulatoryjnej. Do tych Poradni trafiają jednak głównie dzieci skierowane przez lekarzy pediatrów Podstawowej Opieki Zdrowotnej z powodu nieprawidłowości w badaniu klinicznym. Pamiętać należy jednak, iż badanie kliniczne cechuje się małą czułością z racji braku objawów klinicznych nawet u 50 % niemowląt z dysplazją, co oznacza, że te przypadki dysplazji mogą pozostać nierozpoznane, gdyż nie trafiają do Poradni Preluksacyjnych. Aktualnie w Polsce nie istnieje program profilaktyki populacyjnej dysplazji stawów biodrowych w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (badania przesiewowe wszystkich urodzonych dzieci).
Dzięki programowi Urzędu Miasta Krakowa: „Profilaktyka następstw dysplazji stawów biodrowych" w okresie od 03 czerwca do 10 grudnia 2009 roku wykonywane będą badania wszystkich niemowląt w wieku od 4 tygodnia do 4 miesiąca zameldowanych na terenie Krakowa. Program będzie obejmować ocenę kliniczną stawów biodrowych oraz USG. W przypadku stwierdzenia dysplazji (niedojrzałości) bioder dzieci będą kierowane do leczenia ortopedycznego w ramach NFZ. Ocena postępów leczenia i określenie czasu jego zakończenia będą dokonywane w II etapie, obejmującym ponowne badanie kliniczne oraz kontrolne badanie USG bioder. Miejmy nadzieję, iż jest to początek wieloletniego projektu, mającego na celu wprowadzenie USG bioder jako badania przesiewowego u wszystkich niemowląt. Wczesne wykrycie dysplazji i podjęcie leczenia w olbrzymim odsetku przypadków kończy się pełnym sukcesem i uzyskaniem w wyniku terapii prawidłowo dojrzałych bioder.
Badania w ramach programu będą wykonywać:
koordynator programu: dr Jarosław Feluś