Pomocy publicznej można udzielać w ramach pomocy indywidualnej lub na podstawie programów pomocowych.
Programy pomocowe – akty normatywne (ustawy, rozporządzenia lub uchwały podjęte przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego) zawierające podstawy prawne przyznawania określonego wsparcia przedsiębiorcom i zawierające zasady oraz warunki udzielania tego wsparcia.
Program pomocowy stanowi akt o charakterze generalnym i abstrakcyjnym, na którego podstawie może być udzielana pomoc indywidualnym przedsiębiorcom na podstawie decyzji, umowy lub w inny sposób. Program pomocowy może wejść w życie dopiero po zaakceptowaniu go przez Komisję Europejską. Obowiązek notyfikacji nie dotyczy programów pomocy de minimis i programów w ramach wyłączeń grupowych.
Decyzja o notyfikacji programu pomocowego podejmowana jest przez Radę Ministrów, po zapoznaniu się z opinią Prezesa UOKiK na temat zgodności programu z zasadami rynku wewnętrznego.
Po wyrażeniu zgody przez Radę Ministrów Prezes UOKiK dokonuje wymaganego zgłoszenia.
Pomoc indywidualna – pomoc, która nie jest przyznawana na podstawie programu pomocowego jak również pomoc podlegająca obowiązkowi zgłoszenia Komisji przyznawana na podstawie programu pomocowego.
Pomoc publiczna najczęściej występuje jako:
Pomoc regionalna - o której mowa w art. 107 ust. 3 lit. a oraz lit. c Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej udzielana w zakresie wynikającym z mapy pomocy regionalnej.
Pomoc horyzontalna - pomoc przeznaczona m. in. na: badania i rozwój, ochronę środowiska, małe i średnie przedsiębiorstwa, zatrudnienie, szkolenia, restrukturyzację, naprawę szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe lub inne nadzwyczajne zdarzenia, pomoc na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego, pomoc na działalność sportową i rekreacyjną.
Pomoc sektorowa - to pomoc udzielana na szczególnych zasadach (wynikających ze specyfiki tych sektorów) np. dla sektora górnictwa węgla, wytwarzania energii elektrycznej, kinematografii, sektora telekomunikacyjnego, bankowego, pocztowego czy stoczniowego.
W ramach pomocy horyzontalnej wyróżniamy pomoc udzielaną na podstawie tzw. wyłączeń grupowych. Zasady i warunki udzielania tej pomocy reguluje Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. U. UE L 187 str. 1 z dnia 26.06.2014, str. 1 z późn. zm.).
Szczególną kategorię pomocy stanowi pomoc de minimis, której udzielenie, z uwagi na jej znikomą wartość nie skutkuje zakłóceniem konkurencji w wymiarze unijnym. Pomoc de minimis nie spełnia wszystkich kryteriów określonych w art. 107 ust. 1 TFUE i może być stosowana pod warunkiem zapewnienia właściwych warunków jej udzielania i monitorowania.
Od 1 stycznia 2024 r. zasady udzielania pomocy de minimis reguluje Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/2831 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis. Miernikiem wartości de minimis jest limit uzyskanej pomocy - 300 tys. euro brutto dla jednego przedsiębiorstwa w okresie trzech lat.
Od 1 stycznia 2024 r. obowiązuje Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/2832 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis przyznawanej przedsiębiorstwom wykonującym usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym. Limit pomocy udzielanej dla jednego przedsiębiorstwa w okresie trzech lat wynosi 750 tys. euro.